تفسير سورة الواقعة

الترجمة الكازاخية - جمعية خليفة ألطاي

ترجمة معاني القرآن الكريم للغة الكازاخية ترجمة جمعية خليفة الطاي الخيرية. ملاحظة: ترجمات بعض الآيات (مشار إليها) تم تصويبها بمعرفة مركز رواد الترجمة، مع إتاحة الاطلاع على الترجمة الأصلية لغرض إبداء الرأي والتقييم والتطوير المستمر.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ﴾

Әл-Уақиъа / Қиямет / болған кезде, -

﴿لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ﴾

оның болуын ешнәрсе жоққа шығармайды,

﴿خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ﴾

ол төмендетеді, жоғарылатады.

﴿إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا﴾

Жер сілкініп қозғалтылған кезде,

﴿وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا﴾

және таулар қирап, талқандалып,

﴿فَكَانَتْ هَبَاءً مُنْبَثًّا﴾

әрі шашылған тозаңға айналған кезде,

﴿وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً﴾

сонда сендер үш топқа бөлінесіңдер.

﴿فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ﴾

Бірі оң жақта болады. Оң жақтағылар деген не?

﴿وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ﴾

Ал, біреулер сол жақта болады. Сол жақтағылар деген не?

﴿وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ﴾

Әрі озушылар, / олар / - озушылар.

﴿أُولَٰئِكَ الْمُقَرَّبُونَ﴾

Міне, солар - жақындатылғандар,

﴿فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ﴾

Наъим (Жәннаттың бір аты. Мағнасы - көптеген нығмет, игілік) бақтарында болады?

﴿ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ﴾

/ Олар / әуелгілерден көбірек,

﴿وَقَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ﴾

соңғылардан азырақ.

﴿عَلَىٰ سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ﴾

Безендірілген, көтеріңкі жайлы орындарда,

﴿مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ﴾

оған сүйеніп, бір-біріне қараған күйде отырады.

﴿يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ﴾

Оларды мәңгі бозбалалар айналып, қызмет етіп жүреді,

﴿بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ﴾

қайнар бұлақтан / толтырылған / көзе, құмыралар және кеселермен, -

﴿لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنْزِفُونَ﴾

одан олардың бастары ауырмайды әрі ақыл-естерін жоғалтпайды -

﴿وَفَاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ﴾

әрі олар таңдаған жемістерімен,

﴿وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ﴾

және қалаған кұс етімен.

﴿وَحُورٌ عِينٌ﴾

Әрі Оларға жанарлары үлкен де әдемі / хурлар / ,

﴿كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ﴾

бейне бір / қабығы ашылмаған / сақтаулы інжу секілді / жұбайлар бар / .

﴿جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾

Бұлар - істеген амалдарының қайтарым сыйы.

﴿لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا﴾

Ол жерде олар бос сөзді де, күнәлі сөзді де естімейді.

﴿إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا﴾

Тек: «Сәләм! Сәләм! / Бейбітшілік болсын! Амандық болсын! / » - деген сөзді ғана / естиді / .

﴿وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ﴾

Ал, оң жақтағылар. Оң жақтағылар деген не?

﴿فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ﴾

Тікенегі жоқ лотос / ас-сидр / өсімдіктері,

﴿وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ﴾

және жемістері шоғырланған банан ағаштары арасында,

﴿وَظِلٍّ مَمْدُودٍ﴾

әрі жайылып жатқан көлеңкеде,

﴿وَمَاءٍ مَسْكُوبٍ﴾

және сарқырап аққан су,

﴿وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ﴾

мол жемістер арасында,

﴿لَا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ﴾

/сондай/ ешқашан таусылмайтын және тыйым салынбайтын,

﴿وَفُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ﴾

әрі жоғары көтерілген жұмсақ төсектерде / болады / .

﴿إِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَّ إِنْشَاءً﴾

Ақиқатында, Біз оларды басқа жаратумен жараттық,

﴿فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا﴾

әрі оларды ер көрмеген пәк қыздар еттік,

﴿عُرُبًا أَتْرَابًا﴾

күйеулеріне сүйікті, құрбылас,

﴿لِأَصْحَابِ الْيَمِينِ﴾

/ Бұл / оң жақтағылар үшін.

﴿ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ﴾

/ Олар / әуелгілерден көп,

﴿وَثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ﴾

әрі кейінгілерден де көп.

﴿وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ﴾

Ал, сол жақтағылар. Сол жақтағылар деген не?

﴿فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ﴾

/ Олар / саммум / денені тесіп өтетін ыстық ауа / және қайнап тұрған суда,

﴿وَظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ﴾

және қара түтіннің көлеңкесінде / болады / ,

﴿لَا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ﴾

салқын емес әрі жақсылығы да жоқ.

﴿إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُتْرَفِينَ﴾

Негізінде, олар бұдан бұрын / дүниеде / сән-салтанат, рахатқа шалқып жүретін,

﴿وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ﴾

және өте үлкен күнәда қайтпай қасарысатын.

﴿وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ﴾

Әрі олар: «Біз өліп, топыраққа және сүйектерге айналған кезімізде қайта тірілтілеміз бе?

﴿أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ﴾

Біздің әуелгі аталарымыз да ма?» - дейтін.

﴿قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ﴾

Айт: «Әуелгілер де, кейінгілер де,

﴿لَمَجْمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ﴾

белгілі күні, белгіленген орынға міндетті түрде жиналады.

﴿ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ﴾

Содан кейін сендер, ей, өтірікші санайтын адасушылар!

﴿لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ﴾

Заққұм ағашынан жейтін боласыңдар,

﴿فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ﴾

әрі одан қарындарыңды толтырасыңдар.

﴿فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ﴾

Сөйтіп, оның үстіне қайнап тұрған судан ішесіңдер,

﴿فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ﴾

сондай қатты шөлдеген түйелер секілді сіміресіңдер», - деп.

﴿هَٰذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ﴾

Олардың Есеп күніндегі “сый-сияпаттары” - осы.

﴿نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ﴾

Сендерді Біз жараттық. Неге / қайта тірілуді! шын деп білмейсіңдер?

﴿أَفَرَأَيْتُمْ مَا تُمْنُونَ﴾

Өздерің төгетін мәниді көрдіңдер ме / ол жайлы ойладыңдар ма / ?

﴿أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ﴾

Оны сендер жаратасыңдар ма, әлде Біз жаратамыз ба?

﴿نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ﴾

Біз араларыңда өлімді алдын ала белгіледік. Әрі Бізден ешкім оза алмайды / кедергі келтіре алмайд/,

﴿عَلَىٰ أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنْشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾

сондай, сендердің түрлеріңді өзгертіп және сендерді өздерің білмейтін түрде жаратуда.

﴿وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَىٰ فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ﴾

Әрі сендер алғашқы жаратуды білесіңдер, ендеше еске алмайсыңдар ма?

﴿أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ﴾

Өздерің егіп жатқандарыңды көрдіңдер ме?

﴿أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ﴾

Оны сендер өсіресіңдер ме, не Біз өсіреміз бе?

﴿لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ﴾

Егер де қаласақ, оны қоқымға айналдырар едік те, сендер таңқалып:

﴿إِنَّا لَمُغْرَمُونَ﴾

«Шын мәнінде, біз зиянға ұшырадық.

﴿بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ﴾

Оған қоса несібемізден де айрылдық», - дейтін едіңдер?

﴿أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ﴾

Өздерің ішіп жүрген суды байқап көрдіңдер ме?

﴿أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ﴾

Оны бұлттан сендер түсірдіңдер ме, әлде Біз түсіреміз бе?

﴿لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ﴾

Егер қалағанымызда, оны ащы етер едік. Игіліктерімізге алғыс білдірсеңдер !шүкір етсеңдер / болмай ма?

﴿أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ﴾

Өздерің шағып жағатын отты көрдіңдер ме?

﴿أَأَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِئُونَ﴾

Оның ағашын сендер пайда еттіңдер ме, әлде Біз пайда еттік пе?

﴿نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِلْمُقْوِينَ﴾

Біз оны еске алатын әрі елсіз жердегі ' жолаушыларға пайдаланатын нәрсе еттік.

﴿فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ﴾

/ Ей, Мұхаммед!IҰлы Раббыңның есімін / барлық кемшіліктен / пәк деп дәріпте!

﴿۞ فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ﴾

Жұлдыздардың орындарымен ант етемін!

﴿وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ﴾

Егер білетін болсаңдар, күмәнсіз, бұл - ұлы ант.

﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ﴾

Ақиқатында, бұл - Құран Кәрим / игілігі мол Құран / ,

﴿فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ﴾

Ол сақталынған Кітапта / Ләухул-Махфузда / .

﴿لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ﴾

Оны тазартылғаннан басқалар ұстамайды.

﴿تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

Әлемдердің Раббысынан түсірілген.

﴿أَفَبِهَٰذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ﴾

Сендер бұл Сөзге / Құранға / немқұрайлылық танытасыңдар ма?

﴿وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ﴾

Әрі ризықтарыңды өздерің жалғанға шығаратын / нәрсе / етесіңдер ме?

﴿فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ﴾

Ал / жан / жұтқыншаққа жеткен кезде,

﴿وَأَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ﴾

әрі сендер сол уақытта / өлім үстінде жатңанга/ қарап қалғанда,

﴿وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَٰكِنْ لَا تُبْصِرُونَ﴾

Біз оған сендерден де жақынбыз, алайда сендер көрмейсіңдер.

﴿فَلَوْلَا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ﴾

Ал, егер сендер есепке тартылмайтын болсаңдар, онда неге

﴿تَرْجِعُونَهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾

оны / жанды / кері қайтармайсыңдар, егер шын сөзді болсаңдар?

﴿فَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ﴾

Ал, егер ол жақындатылғандардан / озушылардан / болса,

﴿فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ﴾

онда / оған / тыным, ризық / хош иіс / және Наъим (Жәннаттың бір аты. Мағнасы - көптеген нығмет, игілік) жәннаты бар.

﴿وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ﴾

Ал, егер оң жақтағылардан болса,

﴿فَسَلَامٌ لَكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ﴾

онда оған: «Саған сәләм / бейбітшілік, амандық / болсын! Сен - оң жақтағылардансың», - делінеді.

﴿وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ﴾

Ал, егер / ол / жалғанға шығарушы, адасушылардан болса,

﴿فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ﴾

онда / оның / «сыйы» - қайнап тұрған су,

﴿وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ﴾

әрі Жахимда (Тозақ) жану.

﴿إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ﴾

Шын мәнінде, бұл / айтылғандар / - айқын ақиқат.

﴿فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ﴾

/ Ей, Мұхаммед! / Ұлы Раббыңның есімін / бүкіл кемшіліктен / пәк деп дәріпте!

الواقعة