تفسير سورة النجم

الترجمة الكردية

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الكردية ترجمها محمد صالح باموكي، نشرها مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف بالمدينة المنورة. عام الطبعة 1433هـ. ملاحظة: ترجمات بعض الآيات (مشار إليها) تم تصويبها بمعرفة مركز رواد الترجمة، ويتاح الاطلاع على الترجمة الأصلية

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ﴾

سوێند بە ئەستێرە کاتێك ئاوا دەبێت

﴿مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ﴾

ھاوڕێکەتان (موحەممەد ﷺ) گومڕا نەبووە وە لە ڕاستی لای نەداوە

﴿وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ﴾

وە لە ھەوا وھەوسەوە قسە ناکات (کە قورئان دەخوێنێت)

﴿إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ﴾

ھەرچی دەیڵێت (قورئانەو) نیگا دەکرێت بۆی

﴿عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَىٰ﴾

(جوبرەیلی) زۆر بەتوانا فێری کردووە

﴿ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَىٰ﴾

خاوەنی بیرو ھۆشی بەھێزە، جا لەسەر شێوەی ڕاستەقینەی خۆی ڕاوەستاوە

﴿وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَىٰ﴾

کە بە ئاسۆی ھەرە بەرزی ئاسمانەوە بوو

﴿ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ﴾

پاشان نزیك بوویەوە (لە موحەممەد ﷺ) و ئەمجا ھاتە خوارەوە

﴿فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ﴾

تا بە ئەندازەی دوو کەوان یان کەمتری(ماوە بوو لەگەڵ موحەممەددا ﷺ)

﴿فَأَوْحَىٰ إِلَىٰ عَبْدِهِ مَا أَوْحَىٰ﴾

ئەمجا (خوا) نیگای کرد بۆ بەندەی خۆی، ئای چ نیگایەك بوو

﴿مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَىٰ﴾

ئەوەی (موحەممەد ﷺ) بەچاوی سەر بینی دڵی (بڕوای پێ کرد و) بە درۆی نەزانی

﴿أَفَتُمَارُونَهُ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ﴾

جا ئایا (بێ باوەڕان) ئێوە دەمەقاڵێی لەگەڵ دەکەن دەربارەی ئەوەی کە بە چاوی خۆی دەی بینێت

﴿وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ﴾

سوێند بەخوا بێگومان جارێکی تر جوبرەئیلی بینیوە

﴿عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَىٰ﴾

لای درەختی(سیدرەتولمونتـەھا)

﴿عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَىٰ﴾

کە لای ئەوەوەیە بەھەشتی نیشتەجێ بوون

﴿إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ﴾

ئەو کاتەی (پێغەمَبەرﷺ) ئەو شتە گرنگ وسەر سوڕھێنەرەی بینی کە سیدرەی داپۆشی چۆن داپۆشینێك

﴿مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ﴾

چاوی ئەو (موحەممەد ﷺ) بەملاولادا نەیـدەڕوانی (لە مەبەست تێ نەدەپەڕی)

﴿لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَىٰ﴾

سوێند بەخوا بێگومان بینی گەورەترین بەڵگە ونیشانەی پەروەردگاری

﴿أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّىٰ﴾

دەی پێم بڵێن ئایا لات و عوززا (کە دووبتن)

﴿وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَىٰ﴾

وە بتی سێهەم کە مەناتە (ئایا ھیچیان پێ دەکرێت)

﴿أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنْثَىٰ﴾

ئایا ڕاستە ئێوە کوڕان بۆ خۆتان وکچان بۆ خودا بەڕەوا وچاك دەزانن؟

﴿تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَىٰ﴾

ئەگەر وابێت دابەشکردنێکی نادروست دەبێ

﴿إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ ۚ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنْفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَىٰ﴾

ئەم بتانە ھەر ناوانێکی ڕوتن کە ئێوە و باو وباپیرانتان لێتان ناون (بەبێ ناوەڕۆك) خوا ھیچ بەڵگەیەکی لەسەر پەرستراوی ئەوان نەناردووەتە خوارەوە، تەنھا شوێنی گومان وئەو شتە دەکەون کە نەفسی خۆیان حەزی لێیەتی، لە کاتێکدا کە بەڕاستی لەلایەن پەروەردگاریانەوە ھیدایەتیان بۆ ھاتووە

﴿أَمْ لِلْإِنْسَانِ مَا تَمَنَّىٰ﴾

ئایا مرۆڤ ئارەزووی ھەرچی کرد بۆی دێتە دی (نەخێر)

﴿فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَىٰ﴾

چونکە ھەر خوایە خاوەنی دونیا ودواڕۆژە

﴿۞ وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَىٰ﴾

وە چەندەھا فریشتە کە لە ئاسمانەکاندا ھەن تکا وشەفاعەتیان ھیچ سوودی نیە، مەگەر دوای ئەوەی کە خوا مۆڵەت بدات بۆ ھەرکەسێك کە خۆی بیەوێت وڕازی بێت پێی

﴿إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثَىٰ﴾

بەڕاستی ئەوانەی کە باوەڕ بـە ڕۆژی دوایی ناھێنن، فریشتەکان بە کچی (خوا) ناو دەبەن

﴿وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ ۖ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا﴾

لە کاتێکدا ھیچ زانیاریەکیان دەربارەی نیە، تەنھا دوای گومان دەکەون وە بەڕاستی گومان ھیچ سوودێکی نیە لەزانینی ھەق وڕاستیدا

﴿فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّىٰ عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا﴾

دەی کەواتە تۆش وازبھێنە لەو کەسە پشت دەکاتە قورئان ویادی ئێمە، وە بێجگە ژیانی دونیا ھیچی تری ناوێت

﴿ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَىٰ﴾

ئەمە ئەوپەڕی زانیاری وتێگەیشتنیانە لەزانیاریدا، بەڕاستی پەروەردگارت چاك دەزانێت بەوەی لە ڕێبازەکەی گومڕا بووە وە چاك دەزانێت بەوەی کە ڕێنووین بووە

﴿وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى﴾

وە خوا خاوەنێتی ھەرچی لەئاسمانـەکان وزەویدایە، تا سزای ئەوانە بدات کە خراپەیان کردووە بە پێی کردەوەکانیان وە پاداشتی ئەوانە بداتەوە کەچاکەیان کردووە بەچاکەتر (لەوەی کردویانە)

﴿الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ ۚ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَىٰ﴾

ئەوانەی کە لەگوناھی گەورە وکردەوەی دزێو خۆیان دەپارێزن جگە تاوانی بچوك نەبێت، بەڕاستی پەروەردگارت لێبوردنی فراوانە، ئەو لەھەموو کەس بەحاڵی ئێوە زاناترە لەکاتێکدا کە لەزەوی دروستی کردون وە کاتێك کە ئێوە کۆرپەلەن ولەسکی دایکتاندان، کەواتە خۆتان بەچاك وپاك دامەنێن، خوا زاناترە بەو کەسەی زیاتر لە خواترسە

﴿أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّىٰ﴾

جا ئایا بینیت ئەو کەسەی کە پشتی ھەڵکرد (لەباوەڕ)

﴿وَأَعْطَىٰ قَلِيلًا وَأَكْدَىٰ﴾

(لەوەی بڕیاری دابوو) کەمێکی بەخشی وئەوەی تری گرتەوە

﴿أَعِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَىٰ﴾

ئایا (ئەو کەسە) زانیاری پەنھانی لایەو بەچاو دەیبینێت

﴿أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ﴾

یان ئایا ئاگادار نەکرابوو بەوەی کە لەپەڕاوەکانی موسادا بوو

﴿وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّىٰ﴾

(وە بەوەی کە لەپەڕاوی ئیبراھیمدا بوو) ئەو ئیبراھیمەی کە پەیمانی خۆی بەچاکی بەجێ ھێنا

﴿أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ﴾

(لەو پەڕاوانەدا ھاتووە) کە ھیچ تاوانبارێك گوناھی تاوانبارێکی تر ھەڵناگرێت

﴿وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ﴾

وەبێگومان ئادەمی جگە لەکۆششی خۆی خاوەنی ھیچی تر نیە (لە دواڕۆژدا)

﴿وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ﴾

و بێگومان ھەوڵ کۆششەکەی لە داھاتوو (لەقیامەت)دا دەبینرێتەوە

﴿ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَىٰ﴾

پاشان پاداشت دەدرێتەوە بەتێر وتەواوی

﴿وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ الْمُنْتَهَىٰ﴾

وە بەڕاستی ھەموو کارێک سەرەنجامەکەی ھەر بۆ لای پەروەردگارت دەگەڕێتەوە

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَىٰ﴾

وە بێگومان ھەر ئەویش بەندەکان دەخاتە گریان وپێکەنین

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا﴾

وە بێگومان ھەر ئەوە دەیانمرێنێت وزیندووشیان دەکاتەوە

﴿وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ﴾

وەبەڕاستی ھەر ئەوە کە جوتێ نێر ومێی دروستكردووە

﴿مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَىٰ﴾

لە نوتفەیەك (دڵۆپە ئاوێك)کاتێك دەڕژێنرێتە منداڵـدانەوە

﴿وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَىٰ﴾

وە بەڕاستی ھەر لەسەر خوایە دروست کردنەوەی لەڕۆژی دواییدا

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ﴾

وە بێگومان ھەر ئەویشە کەخەڵکی دەوڵەمەند وھەژار دەکات

﴿وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَىٰ﴾

وە بەڕاستی ھەر ئەوە پەروەردگاری ئەستێرەی شیعرا ( شیعرا : ئەستێرەیەك بوو خەڵکانێك لەسەردەمی نەفامیدا دەیانپەرست)

﴿وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَىٰ﴾

وەبێگومان ھەر ئەو خوایە گەلی عادی یەکەمی لەناو برد

﴿وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَىٰ﴾

گەلی سەموودیشی لەناوبرد وکەسی نەھێشتن

﴿وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَىٰ﴾

وەگەلی نووحیشی (لەناو برد) لەپێش (عاد وسەمود)دا کەبەڕاستی ئەوان ستەم کارتر وسەر کەش تربوون

﴿وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَىٰ﴾

وەگوندە سەروژێرکراوەکانی (بەزەویدا) بردە خوارەوە (کەگوندەکانی گەلی لوط بوون)

﴿فَغَشَّاهَا مَا غَشَّىٰ﴾

ئەمجا ئەو گوندانەی داپۆشی (بەجۆرەھا سزای سەخت) چۆن داپۆشینێك

﴿فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ﴾

لەکام ناز ونیعمەتەکانی پەروەردگارت دوو دڵیت

﴿هَٰذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَىٰ﴾

ئەم (پێغەمبەرە) ترسێنەرێکە لە (پێغەمبەرە) ترسێنەرەکانی پێشوو

﴿أَزِفَتِ الْآزِفَةُ﴾

ڕۆژی دوایی زۆر نزیك بووەتەوە

﴿لَيْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ﴾

جگە لەخوای گەورە کەس نیە ئاشکرای بکات (وبزانێت کەی دێت)

﴿أَفَمِنْ هَٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ﴾

جـا ئایا لەم قورئانە سەرتان سوڕ دەمێنێت؟!

﴿وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ﴾

وە پێدەکەنن وناگرین!

﴿وَأَنْتُمْ سَامِدُونَ﴾

وە ئێوە سەر گەرم و بێ ئاگان

﴿فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا ۩﴾

دەی سوژدە بەرن بۆ خوا وپەرستشی بکەن

النجم