تفسير سورة النجم

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الفارسية ترجمها فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ﴾

سوگند به ستاره، آنگاه كه افول كند

﴿مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ﴾

که یار شما [= محمد ‏صلى الله علیه و سلم] هرگز گمراه نشده و به راه تباهى نیفتاده است؛

﴿وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ﴾

و از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید.

﴿إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ﴾

[آنچه می‌گوید] نیست جز وحی [الهی] که به [او] وحی می‌شود.

﴿عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَىٰ﴾

[جبرئیل که فرشته‌اى است] پُرتوان، به او آموزش داده است.

﴿ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَىٰ﴾

[همان فرشتۀ] خوش‌منظری كه [با چهرۀ حقیقی‌اش در برابر پیامبر] ایستاد.

﴿وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَىٰ﴾

در حالی که او در افق بالا [در آسمان] قرار داشت.

﴿ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ﴾

سپس [جبرئیل] نزدیک شد؛ و نزدیک‌تر؛

﴿فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ﴾

تا آنکه [فاصلۀ او با پیامبر] به اندازۀ طول دو کمان یا کمتر بود.

﴿فَأَوْحَىٰ إِلَىٰ عَبْدِهِ مَا أَوْحَىٰ﴾

آنگاه [آن فرشتۀ بزرگوار] آنچه را که باید به بندۀ الله وحی می‌کرد، وحی نمود.

﴿مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَىٰ﴾

آنچه را که [پیامبر] دید، قلبش دروغ نپنداشت.

﴿أَفَتُمَارُونَهُ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ﴾

آیا با او دربارۀ آنچه می‌بیند مجادله می‌کنید؟

﴿وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ﴾

در حقیقت، پیامبر یک بار دیگر نیز آن فرشته را [به صورت كامل] مشاهده كرده بود.

﴿عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَىٰ﴾

در كنارِ [درخت بزرگ] «سِدرةُ المُنتَهی» [در آسمان هفتم]

﴿عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَىٰ﴾

که آرامشگاه بهشت، همان‏جاست.

﴿إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ﴾

آنگاه كه هاله‏اى آن درخت را پوشانده بود.

﴿مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ﴾

چشم [پیامبر، به چپ و راست] منحرف نشد و [از حد] تجاوز نكرد.

﴿لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَىٰ﴾

به راستی که او برخی از بزرگ‌ترین نشانه‏هاى پروردگارش را [در آنجا] مشاهده كرد.

﴿أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّىٰ﴾

[ای مشرکان،] آیا «لات» و «عُزّی» را دیده‌اید؟

﴿وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَىٰ﴾

و «مَنات» آن سومین [نمادِ بی‌ارزش] را؟ [آیا هیچ سود و زیانی به شما می‌رسانند؟]

﴿أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنْثَىٰ﴾

آیا [ادعا می‌کنید كه] فرزند پسر برای شماست و دختر برای الله؟

﴿تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَىٰ﴾

در این صورت، تقسیمی ناعادلانه است.

﴿إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ ۚ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنْفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَىٰ﴾

این[نماد]ها فقط اسم‏هایی [بى‌معنا] هستند كه خود و پدرانتان با آنها [معبودهاى دروغین خود را] نام نهاده‌اید و الله هیچ دلیلی [بر حقانیت این کار] نازل نکرده است. [مشرکان، در اعتقاداتشان] فقط پیرو گمان و خواسته‌های دلِ خویشند؛ حال آنكه [موجبات] هدایت، از جانب پروردگارشان بر آنان رسیده است.

﴿أَمْ لِلْإِنْسَانِ مَا تَمَنَّىٰ﴾

آیا انسان هر چه [از شفاعت این معبودان باطل] آرزو کند برایش میسر است؟

﴿فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَىٰ﴾

دنیا و آخرت از آنِ الله است [و به هر کس، هر چه را صلاح بداند می‌بخشد].

﴿۞ وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَىٰ﴾

چه بسیار فرشتگانی که در آسمان‏ها هستند كه شفاعتشان به هیچ وجه سودمند نخواهد بود؛ مگر پس از آنكه الله، براى هر کس که بخواهد و راضی باشد، اجازه دهد.

﴿إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثَىٰ﴾

كسانى كه به آخرت باور ندارند، بر فرشتگان الهی نام دختر می‌گذارند [و آنان را دختران الله مى‏دانند].

﴿وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ ۖ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا﴾

آنان در موردِ این امر، [کاملاً] بى‌اطلاعند [و] فقط از حدس و گمان پیروی می‌کنند؛ در حالى كه براى [شناخت] حقیقت، گمان كافى نیست.

﴿فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّىٰ عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا﴾

پس [ای پیامبر،] تو نیز از كسى كه از یاد ما روى گردانده و فقط [لذت‏های] زندگى دنیا را مى‏خواهد، روى برتاب.

﴿ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَىٰ﴾

نهایت درک و فهمشان همین است. بی‌تردید، پروردگارت به حال كسانى كه از راه او منحرف شده‏اند آگاه‏تر است؛ و نیز به حال راه‏یافتگان.

﴿وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى﴾

هر چه در آسمان‏ها و زمین است، از آنِ الله است؛ [راه خیر و شر را به انسان ارائه كرد] تا بدكاران را در برابر رفتارشان كیفر دهد و نیكوكاران را [با نعمت‏های بهشت] پاداش نیكو عطا نماید.

﴿الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ ۚ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَىٰ﴾

و [نیز براى] کسانی كه از گناهان بزرگ و بی‌حیایی‌ها اجتناب می‌ورزند؛ مگر لغزش‏های كم‌اهمیت [و گناهان صغیره که با توبه و عبادت بخشوده می‌شوند] كه آمرزشِ پروردگارت گسترده است؛ از همان دَم كه شما را از زمین پدید آورد و آنگاه كه به صورت جنین در شكم مادرانتان بودید، به [طبیعتِ] شما آگاه‏تر [از خودتان] است؛ پس خودستایى نكنید، كه او تعالی به حال پرهیزگاران داناتر است.

﴿أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّىٰ﴾

آیا آن کسی را که [از حق] روی برتافت دیده‌ای؟

﴿وَأَعْطَىٰ قَلِيلًا وَأَكْدَىٰ﴾

و‏ اندكى انفاق كرد و [سپس] خوددارى نمود.

﴿أَعِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَىٰ﴾

آیا علم غیب دارد و [آینده را] مى‏بیند؟

﴿أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ﴾

آیا از مطالب كتاب آسمانى موسى باخبر نشده است؟

﴿وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّىٰ﴾

و [از تعلیمات] ابراهیم، كه حق [رسالت و بندگى ما] را به تمامى ادا كرد؟

﴿أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ﴾

که هیچ ‌گناهکاری بارِ گناه دیگری را بر دوش نخواهد کشید؛

﴿وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ﴾

و اینكه انسان فقط ثمرۀ تلاش [و نیت] خود را خواهد داشت؛

﴿وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ﴾

و اینكه بى‌گمان، تلاش او [در محاسبۀ اعمالش در روز قیامت،] منظور خواهد شد؛

﴿ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَىٰ﴾

آنگاه پاداشش را به تمامى خواهند داد،

﴿وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ الْمُنْتَهَىٰ﴾

و اینکه بازگشت [همۀ امور] به سوی پروردگار توست؛

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَىٰ﴾

و اوست که می‌خندانَد و می‌گریانَد؛

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا﴾

و اوست که می‌میرانَد و [در آخرت] زنده می‌کند؛

﴿وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ﴾

و هموست كه زوج نر و ماده را می‌آفریند،

﴿مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَىٰ﴾

از نطفه‏اى كه [در رحِم] ریخته می‌شود؛

﴿وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَىٰ﴾

و پدیدآوردن دوبارۀ آنها [در قیامت نیز بر عهدۀ] الله است.

﴿وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ﴾

و اوست که [شما را] بى‌نیاز می‌کند و سرمایه می‌بخشد؛

﴿وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَىٰ﴾

و اوست که پروردگار [ستارۀ] «شِعْرىٰ» است؛

﴿وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَىٰ﴾

و اوست که‏ قوم عاد را در گذشته هلاک کرد؛

﴿وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَىٰ﴾

و قوم ثمود را [نیز نابود کرد] و [هیچ یک از آنان را] باقی نگذاشت.

﴿وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَىٰ﴾

و قوم نوح را كه ستمكارتر و سركش‏تر بودند نیز پیش از آن [هلاک نمود]؛

﴿وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَىٰ﴾

و شهرهاى زیر و روشده [قوم لوط] را درهم كوبید؛

﴿فَغَشَّاهَا مَا غَشَّىٰ﴾

و آنان را [با عذابی فراگیر] ـ چنان كه باید ـ فروپوشانید؛

﴿فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ﴾

حال [اى انسان،] در مورد كدام یک از نعمت‏های پروردگارت تردید روا مى‏دارى [و مجادله می‌کنی]؟

﴿هَٰذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَىٰ﴾

این [پیامبر نیز] هشداردهنده‏اى است از [گروه] هشداردهندگان پیشین.

﴿أَزِفَتِ الْآزِفَةُ﴾

قیامت نزدیک مى‏شود؛

﴿لَيْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ﴾

و هیچ کس ـ جز الله ـ نمی‌تواند آن را آشکار ‌کند [و سختی‏هایش را برطرف سازد].

﴿أَفَمِنْ هَٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ﴾

[ای مشرکان،] آیا از این سخن در شگفتید؟

﴿وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ﴾

و [به آیات قرآن] مى‏خندید و [از شنیدنِ هشدارهایش نمی‌ترسید و] اشک نمى‏ریزید؟

﴿وَأَنْتُمْ سَامِدُونَ﴾

و در حال غفلت و غرور هستید؟

﴿فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا ۩﴾

پس [همگی] برای الله سجده کنید و [تنها] او را عبادت کنید.

النجم