تفسير سورة المدّثر

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الفارسية ترجمها فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ﴾

ای جامه‌برسرکشیده،

﴿قُمْ فَأَنْذِرْ﴾

برخیز و بیم ده،

﴿وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ﴾

و پروردگارت را بزرگ شمار،

﴿وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ﴾

و جامه‌ات را پاکیزه بدار،

﴿وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ﴾

و از پلیدی [عبادت معبودان باطل] دوری کن.

﴿وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ﴾

به این هدف بذل و بخشش مکن که افزون‌طلبی کنی؛

﴿وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ﴾

و برای [رضایت] پروردگارت شکیبا باش.

﴿فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ﴾

هنگامی‌ که در «صور» دمیده شود.

﴿فَذَٰلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ﴾

آن روز، روزِ سخت [و دشواری] است.

﴿عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ﴾

بر کافران آسان نیست.

﴿ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا﴾

[ای پیامبر،] مرا با کسی ‌که او را تنها [و بدون اموال و اولاد] آفریده‌ام واگذار؛

﴿وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا﴾

[همان کسی که] مال فراوانی برایش قرار دادم،

﴿وَبَنِينَ شُهُودًا﴾

و فرزندانی که همیشه [در خدمت او و] با او هستند.

﴿وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا﴾

و همۀ وسایل [و امکانات] زندگی را در اختیارش قرار دادم.

﴿ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ﴾

باز [هم] طمع دارد که [بر آن] بیفزایم.

﴿كَلَّا ۖ إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا﴾

هرگز، [چنین نخواهد شد.] بی‌گمان، او نسبت به آیات ما دشمنی دارد،

﴿سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا﴾

و به زودی او را به مشقّت و سختی می‌اندازم؛

﴿إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ﴾

زیرا او [برای مبارزه با قرآن] اندیشید و محاسبه کرد.

﴿فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ﴾

پس مرگ بر او باد! چگونه اندازه [و محاسبه] کرد؟

﴿ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ﴾

باز [هم] مرگ بر او باد! چگونه اندازه [و محاسبه] کرد؟

﴿ثُمَّ نَظَرَ﴾

سپس نظر افکند؛

﴿ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ﴾

آنگاه چهره در هم کشید و روی ترش کرد،

﴿ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ﴾

سپس [به حق] پشت نمود و تکبر ورزید؛

﴿فَقَالَ إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ﴾

آنگاه گفت: «این [قرآن،] چیزی جز جادویی که [از دیگران] آموخته شده، نیست؛

﴿إِنْ هَٰذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ﴾

و این [چیزی] جز گفتار بشر نیست».

﴿سَأُصْلِيهِ سَقَرَ﴾

به زودی او را به دوزخ درخواهم آورد.

﴿وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ﴾

و تو چه ‌دانی که دوزخ چگونه است؟

﴿لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ﴾

[آتش سوزانی است که] نه [چیزی را] باقی می‌گذارد و نه [چیزی را] رها می‌کند.

﴿لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ﴾

پوست را [دگرگون کرده و] می‌سوزانَد.

﴿عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ﴾

بر آن [آتش،] نوزده [فرشته] گمارده شده است.

﴿وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً ۙ وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا ۙ وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ ۙ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ ۚ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْبَشَرِ﴾

ما مأموران دوزخ را فقط از فرشتگان قرار دادیم، و شمار آنها را تنها برای آزمایش کافران معیّن کرده‌ایم تا اهل کتاب یقین کنند و کسانی ‌که ایمان آورده‌اند بر ایمان خود بیفزایند و اهل کتاب و مؤمنان، گرفتار شک و تردید نشوند؛ و تا کسانی‌ که در دل‏هایشان مرض است و [نیز] کافران بگویند: «هدف الله از این مَثل [و توصیف] چیست؟» این‏گونه، الله هر ‌کس را بخواهد، گمراه می‌سازد و هر کس را بخواهد، هدایت می‌کند؛ و [شمارِ] لشکریان پروردگارت را [کسی] جز او نمی‌داند؛ و این جز پند و اندرزی برای انسان‏ها نیست.

﴿كَلَّا وَالْقَمَرِ﴾

آری؛ سوگند به ماه [که هرگز اینچنین نیست که آنان تصور می‌کنند].

﴿وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ﴾

و [سوگند به] شب، هنگامی ‌که پشت کند.

﴿وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ﴾

و به صبح، هنگامی ‌که روشن شود.

﴿إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ﴾

که آن [آتش دوزخ،] یکی از [عذاب‏های] بزرگ [و هولناک] است.

﴿نَذِيرًا لِلْبَشَرِ﴾

برای انسان، بیم‌دهنده است.

﴿لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ﴾

برای کسی از شما که بخواهد [با انجام کارهای نیکو] پیش افتد، یا [با گناه کردن] عقب بماند.

﴿كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ﴾

هر کس در گروِ اعمال خویش است؛

﴿إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ﴾

مگر اصحاب یمین [= مؤمنان]

﴿فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ﴾

که در باغ‏های [بهشت] هستند و می‌پرسند

﴿عَنِ الْمُجْرِمِينَ﴾

از گناهکاران:

﴿مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ﴾

چه چیز شما را به دوزخ درآورد؟

﴿قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ﴾

[دوزخیان] می‌گویند: «ما از نمازگزاران نبودیم

﴿وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ﴾

و بینوا[یان] را اطعام نمی‌کردیم

﴿وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ﴾

و پیوسته همراه یاوه‌گویان [و اهل باطل] هم‏صدا می‌شدیم.

﴿وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ﴾

و همواره روزِ جزا را تکذیب می‌کردیم،

﴿حَتَّىٰ أَتَانَا الْيَقِينُ﴾

تا زمانی که مرگ به سراغمان آمد.

﴿فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ﴾

پس شفاعتِ شفاعت‌کنندگان سودی به آنها نمی‌بخشد.

﴿فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ﴾

آنها را چه شده است که از پند [و تذکر] روی گردانند؟

﴿كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ﴾

گویى كه گورخرانى رمیده‌اند

﴿فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ﴾

که از [مقابل] شیر گریخته‌اند.

﴿بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَىٰ صُحُفًا مُنَشَّرَةً﴾

بلکه هر کدام از آنها [توقع دارد و] می‌خواهد که [به او] نام‏های گشاده [و جداگانه از سوی الله] داده شود.

﴿كَلَّا ۖ بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ﴾

هرگز چنین نیست [که آنان می‌پندارند]! بلکه آنها از [عذاب] آخرت نمی‌ترسند.

﴿كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ﴾

نه، چنین نیست كه آنها مى‌گویند؛ آن [قرآن] یک تذكر و یادآورى است.

﴿فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ﴾

پس هر ‌کس که بخواهد، از آن پند گیرد.

﴿وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَىٰ وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ﴾

و یاد نمی‌کنند [و پند نمی‌گیرند] مگر اینکه الله بخواهد. اوست که سزاوار پروا کردن و آمرزیدن است.

المدّثر