تفسير سورة عبس

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ﴾

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم چهره در هم کشید و روی گرداند.

﴿أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ﴾

به خاطر آمدن عبدالله بن أمّ مکتومِ نابینا تا از او راهنمایی بگیرد، او در حالی آمد که رسول صلی الله علیه وسلم سرگرم گفتگو با بزرگان مشرکان بود و آرزو می‌کرد که آنها هدایت شوند.

﴿وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ﴾

و - ای رسول- تو چه می‌دانی شاید این نابینا از گناهانش پاک شود؟!

﴿أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرَىٰ﴾

یا از اندرزهایی که از تو می‌شنود پند بگیرد، و از آنها نفع ببرد.

﴿أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ﴾

اما کسی‌که با مالی که دارد خودش را از ایمان به آنچه آورده‌ای بی‌نیاز می‌داند.

﴿فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّىٰ﴾

تو به او می‌پردازی، و به‌سوی او روی می‌آوری.

﴿وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ﴾

و اگر با توبه به‌سوی الله از گناهانش پاک نشود چه چیزی به تو می‌رسد.

﴿وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَىٰ﴾

و اما کسی‌که در جستجوی خیر، شتابان نزد تو آمد.

﴿وَهُوَ يَخْشَىٰ﴾

درحالی‌که از پروردگارش می‌ترسید.

﴿فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ﴾

تو به جای او به بزرگان مشرکان می‌پردازی.

﴿كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ﴾

امر این‌گونه نیست، بلکه فقط اندرز و یادآوری است برای کسی‌که بپذیرد.

﴿فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ﴾

که هرکس بخواهد الله را یاد کند، او تعالی را یاد کند و از آنچه در قرآن است اندرز گیرد.

﴿فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ﴾

پس این قرآن در صحیفه‌هایی گرامی نزد فرشتگان است.

﴿مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ﴾

بالابرده‌شده در مکانی مرتفع و پاک که هیچ آلودگی و پلیدی‌ای به آن نمی‌رسد.

﴿بِأَيْدِي سَفَرَةٍ﴾

و این صحیفه‌ها در دستان رسولانی از فرشتگان است.

﴿كِرَامٍ بَرَرَةٍ﴾

که نزد پروردگارشان گرامی هستند، و خیر و طاعات زیادی انجام می‌دهند.

﴿قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ﴾

نابود باد انسان کافر؛ چه شدید است کفر او به الله!

﴿مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ﴾

الله او را از چه چیزی آفرید که در زمین تکبر می‌ورزد و از الله ناسپاسی می‌کند؟!

﴿مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ﴾

از آبی اندک او را آفرید، سپس آفرینش او را مرحله به مرحله اندازه‌گیری کرد.

﴿ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ﴾

و بعد از این مراحل، خروج از شکم مادرش را برای او آسان کرد.

﴿ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ﴾

سپس بعد از اینکه عمری در زندگی برایش مقدر کرد او را میراند، و قبری برایش قرار داد که تا زمانی‌که برانگیخته می‌شود در آن می‌ماند.

﴿ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنْشَرَهُ﴾

سپس هرگاه بخواهد او را برای حسابرسی و جزا برمی‌انگیزد.

﴿كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ﴾

امر آن‌گونه که این کافر می‌پندارد نیست که حقوقی را که برای پروردگارش برعهدۀ او است ادا کرد، زیرا او فرائضی را که الله برایش واجب گرداند ادا نکرده است.

﴿فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ﴾

پس انسان کافرِ به الله، باید به طعامش که آن را می‌خورد بنگرد که چگونه به دست آمده است؟!

﴿أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا﴾

که اصلش از باران شدید و فراوانِ نازل‌شده از آسمان است.

﴿ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا﴾

سپس زمین را بارور ساختیم و از گیاهان شکافت.

﴿فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا﴾

پس در آن گندم و ذرت و سایر دانه‌ها را رویاندیم.

﴿وَعِنَبًا وَقَضْبًا﴾

و انگور و علوفۀ تر در آن رویاندیم، تا غذایی برای دام‌های‌شان باشد.

﴿وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا﴾

و زیتون و درخت خرما در آن رویاندیم.

﴿وَحَدَائِقَ غُلْبًا﴾

و باغ‌هایی با درختان زیاد در آن رویاندیم.

﴿وَفَاكِهَةً وَأَبًّا﴾

و میوه‌ها، و چراگاه‌هایی برای دام‌های‌شان در آن رویاندیم.

﴿مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ﴾

برای بهره‌مندی شما، و بهره‌مندی دام‌هایتان.

﴿فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ﴾

پس وقتی آن فریاد بزرگ که گوش‌ها را می‌خراشد، یعنی دمیدن دوم فرا رسد.

﴿يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ﴾

روزی‌که انسان از برادرش می‌گریزد.

﴿وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ﴾

و از مادر و پدرش فرار می‌کند.

﴿وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ﴾

و از همسر و فرزندانش فرار می‌کند.

﴿لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ﴾

برای هر یک از آنها اندوه سختی در آن روز است که او را از دیگری بازمی‌دارد.

﴿وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ﴾

در آن روز چهره‌های خوشبختان درخشان است.

﴿ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ﴾

به آنچه الله از رحمت خویش برای‌شان فراهم آورده است خندان و شادمان هستند.

﴿وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ﴾

و در آن روز بر چهره‌های بدبختان غباری نشسته است.

﴿تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ﴾

تاریکی‌ای آنها را می‌پوشاند.

﴿أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ﴾

اینها که حالت مذکور را دارند همان کسانی هستند که هم مرتکب کفر و هم مرتکب گناهان شدند.

عبس