تفسير سورة القيامة

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ﴾

الله به روز قیامت یعنی روزی‌که مردم در برابر پروردگار جهانیان می‌ایستند سوگند یاد فرمود.

﴿وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ﴾

و به نفس پاک که صاحبش را بر کوتاهی در اعمال صالح، و بر انجام بدی‌ها سرزنش می‌کند سوگند یاد فرمود که به‌طور قطع مردم برای حسابرسی و جزا برانگیخته می‌شوند.

﴿أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ﴾

آیا انسان گمان می‌کند که پس از مرگش استخوان‌های او را برای رستاخیز جمع نخواهیم کرد؟!

﴿بَلَىٰ قَادِرِينَ عَلَىٰ أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ﴾

آری، افزون بر جمع استخوان‌هایش ما می‌توانیم سر انگشتان او را به آفرینشی کامل همان‌گونه که بود بازگردانیم.

﴿بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ﴾

بلکه با انکار رستاخیز می‌خواهد بدون هیچ بازدارنده‌ای به بدکاری خویش در آینده ادامه دهد.

﴿يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ﴾

برای بعید شمردن، در مورد روز قیامت می‌پرسد: چه زمانی واقع می‌شود؟

﴿فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ﴾

آن‌گاه که چشمان سرگردان و وحشت‌زده شوند چون آنچه را تکذیب می‌کردند ببینند.

﴿وَخَسَفَ الْقَمَرُ﴾

و نور ماه از بین برود.

﴿وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ﴾

و جرم خورشید و ماه جمع شود.

﴿يَقُولُ الْإِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ﴾

انسان بدکار در آن روز می‌گوید: راه فرار کجا است؟!

﴿كَلَّا لَا وَزَرَ﴾

در آن روز نه راه فراری است، و نه هیچ جای پناهی که بدکار به آن روی آورد، و نه هیچ پناهگاهی که به آن پناه برده شود.

﴿إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ﴾

- ای رسول- در آن روز بازگشتگاه و هدف برای حسابرسی و جزا به‌سوی پروردگارت است.

﴿يُنَبَّأُ الْإِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ﴾

در آن روز انسان از اعمالی‌که قبل از وفات فرستاده، و اعمالی‌که پس از خود به‌جای گذاشته است باخبر می‌شود.

﴿بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَىٰ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ﴾

بلکه انسان بر خودش گواه است چون اعضای او به گناهانی که کسب کرده است گواهی می‌دهند.

﴿وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِيرَهُ﴾

و اگر عذرهایی بیاورد که با آنها از خودش دفاع کند که عمل بدی را انجام نداده است هرگز سودی به او نمی‌رساند.

﴿لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ﴾

- ای رسول- زبانت را به قرآن از روی عجله به اینکه از ذهنت فرار کند حرکت نده.

﴿إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ﴾

زیرا برعهدۀ ما است که آن را برای تو در سینه‌ات جمع کنیم، و قرائت آن را بر زبانت استوار سازیم.

﴿فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ﴾

پس هرگاه جبرئیل علیه السلام قرائت آن را بر تو کامل کرد به قرائت او گوش ده و بشنو.

﴿ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ﴾

تفسیر آن به تو نیز برعهدۀ ما است.

﴿كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ﴾

هرگز، امر چنین نیست که شما محال ‌بودن رستاخیز را ادعا می‌کنید، زیرا می‌دانید کسی‌که بر آفرینش نخستین شما توانا باشد از زنده‌کردن شما پس از مرگ‌تان ناتوان نیست، اما سبب تکذیب رستاخیز توسط شما فقط این است که شما زندگی دنیا را که به سرعت پایان می‌یابد دوست دارید.

﴿وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ﴾

و زندگی آخرت را رها می‌کنید که راه (دستیابی به) آن انجام طاعاتی است که الله شما را به آن فرمان داده، و ترک محرماتی که شما را از آن نهی کرده است.

﴿وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ﴾

چهره‌های اهل ایمان و سعادت در آن روز شاداب و منور است.

﴿إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ﴾

و به‌سوی پروردگارشان می‌نگرند و از آن بهره‌مند می‌شوند.

﴿وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ﴾

و چهره‌های کافران و بدبختان در آن روز در هم کشیده است.

﴿تَظُنُّ أَنْ يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ﴾

یقین دارند که کیفری بزرگ، و عذابی دردناک بر آنها فرود می‌آید.

﴿كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ﴾

امر چنان نیست که مشرکان تصور کرده‌اند که وقتی مُردند عذاب نمی‌شوند، پس هنگامی‌که جان یکی از آنها به گلوگاهش برسد.

﴿وَقِيلَ مَنْ ۜ رَاقٍ﴾

و مردم به یکدیگر بگویند: آیا کسی هست که بر او رُقیه بخوانَد شاید شفا یابد؟!

﴿وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ﴾

و کسی‌که در حال جان‌کندن است یقین پیدا کند که جدایی دنیا با مرگ فرا رسیده است.

﴿وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ﴾

و در پایان دنیا و شروع آخرت، سختی‌ها جمع شوند.

﴿إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ﴾

در این هنگام، مرده به‌سوی پروردگارش رانده می‌شود.

﴿فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ﴾

پس کافر به آنچه رسولش آورد ایمان نیاورد، و برای الله سبحانه نماز نگزارد.

﴿وَلَٰكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ﴾

بلکه آنچه را رسولش نزد او آورد تکذیب کرد، و از آن روی گرداند.

﴿ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰ أَهْلِهِ يَتَمَطَّىٰ﴾

به‌علاوه، این کافر درحالی‌که متکبرانه راه می‌رفت به‌سوی خانواده‌اش رفت.

﴿أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰ﴾

پس الله کافر را تهدید کرد که عذابش به تحقیق او را دنبال می‌کند و به او نزدیک شده است.

﴿ثُمَّ أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰ﴾

سپس همان جمله را برای تاکید تکرار کرد، و فرمود: ﴿ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى﴾؛ «باز هم وای بر تو! پس وای بر تو!».

﴿أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَنْ يُتْرَكَ سُدًى﴾

آیا انسان گمان می‌کند که الله او را بیهوده بدون اینکه او را به شریعتی مکلف سازد رها می‌کند؟

﴿أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنَىٰ﴾

آیا این انسان روزی یک نطفه از منی که در رحم ریخته می‌شود نبود؟

﴿ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ﴾

سپس تکه‌ای از خون جامد نبود؟ سپس الله او را نیافرید؟ و آفرینش او را کامل نکرد؟

﴿فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ﴾

سپس از جنس او دو نوع: مرد و زن قرار نداد؟!

﴿أَلَيْسَ ذَٰلِكَ بِقَادِرٍ عَلَىٰ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَىٰ﴾

آیا ذاتی‌که انسان را از نطفه‌ای سپس از خون بسته‌ای آفرید بر زنده‌کردن دوبارۀ مردگان برای حسابرسی و جزا توانا نیست؟! آری، به‌راستی‌که بر این کار توانا است.

القيامة