﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالصَّافَّاتِ صَفًّا﴾

سوگند به (فرشتگان) صف کشیده.

﴿فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا﴾

پس سوگند به (فرشتگان) باز دارنده،

﴿فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا﴾

و به تلاوت کنندگان ذکر (= قرآن)،

﴿إِنَّ إِلَٰهَكُمْ لَوَاحِدٌ﴾

که همانا معبود شما یکی است.

﴿رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ﴾

پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن‌هاست، و پروردگار مشرق‌ها.

﴿إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ﴾

بی‌گمان ما آسمان دنیا (= پایین) را به زیور ستارگان بیاراستیم.

﴿وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ﴾

و از هر شیطان سر کشی حفظ کردیم.

﴿لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَىٰ وَيُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ﴾

(تا) به (سخنان) عالم بالا گوش فرا ندهند، و از هر سو (بوسیلۀ شهاب) زده (و رانده) می‌شوند.

﴿دُحُورًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ﴾

(آن‌ها به سختی) عقب رانده می‌شوند، و برای آن‌ها عذاب دایمی است.

﴿إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ﴾

مگر کسی‌که ناگهان چیزی را برباید، پس شهابی درخشان او را دنبال می‌کند.

﴿فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا ۚ إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِنْ طِينٍ لَازِبٍ﴾

پس (ای پیامبر) از آن‌ها بپرس که آیا آفرینش آن‌ها سخت‌تر است، یا (آفرینش) آنچه ما آفریده‌ایم، ما آن‌ها را از گل چسپنده‌ای آفریدیم.

﴿بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ﴾

بلکه تو (از انکار آن‌ها) در شگفت شدی، و آن‌ها مسخره می‌کنند.

﴿وَإِذَا ذُكِّرُوا لَا يَذْكُرُونَ﴾

و هنگامی‌که پند داده شوند، پند نمی‌پذیرند.

﴿وَإِذَا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ﴾

و هنگامی‌که معجز‌ه‌ای ببینند (آنرا) مسخره می‌کنند.

﴿وَقَالُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ﴾

و می‌گویند: «این جز جادویی آشکار نیست،

﴿أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ﴾

آیا هنگامی‌که مردیم و به خاک و استخوان‌های (پوسیده، مبدل) شدیم، (دوباره) بر انگیخته خواهیم شد؟!

﴿أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ﴾

آیا نیاکان نخستین ما (نیز بر انگیخته می‌شوند؟!)»

﴿قُلْ نَعَمْ وَأَنْتُمْ دَاخِرُونَ﴾

بگو: «آری، و شما خوار و زبون (زنده) می‌شوید».

﴿فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنْظُرُونَ﴾

پس آن تنها یک بانگ (سهمناک) است، ناگهان آن‌ها (از قبرها بیرون می‌آیند و) می‌نگرند.

﴿وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَٰذَا يَوْمُ الدِّينِ﴾

و گویند: «وای بر ما این (همان) روز جزا است!»

﴿هَٰذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ﴾

(آری) این (همان) روز داوری است، که شما آن را تکذیب می‌کردید.

﴿۞ احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ﴾

(به فرشتگان فرمان داده می‌شود) گرد آورید کسانی را که ستم کردند، و (همپایگان و) همراهانشان و آنچه را می‌پرستیدند.

﴿مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَىٰ صِرَاطِ الْجَحِيمِ﴾

به جای الله، پس (همۀ) آن‌ها را به راه دوزخ هدایت کنید.

﴿وَقِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ﴾

و آن‌ها را نگاه دارید که یقینا باز خواست خواهند شد.

﴿مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ﴾

شما را چه شده است که یکدیگر را یاری نمی‌دهید؟!

﴿بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ﴾

بلکه آن‌ها امروز (همه) تسلیم (و فرمانبردار) هستند.

﴿وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ﴾

آن‌ها سوال کنان رو به یکدیگر کنند،

﴿قَالُوا إِنَّكُمْ كُنْتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ﴾

(به سردمداران) گویند: «به راستی که شما (برای گمراه کردن ما) از (راه) خیر خواهی به نزد ما می‌آمدید».

﴿قَالُوا بَلْ لَمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِينَ﴾

(سردمداران در پاسخ) گویند: «بلکه، شما خودتان مؤمن نبودید (تقصیر ما چیست؟!)

﴿وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ ۖ بَلْ كُنْتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ﴾

و ما هیچ‌گونه تسلطی بر شما نداشتیم، بلکه شما خود گروهی سر کش بودید.

﴿فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا ۖ إِنَّا لَذَائِقُونَ﴾

پس فرمان پروردگارمان بر ما ثابت شد، البته ما چشندۀ (عذاب) خواهیم بود.

﴿فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ﴾

پس شما را گمراه کردیم، بی‌گمان ما (نیز) خود گمراه بودیم».

﴿فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ﴾

پس مسلماً در آن روز همۀ آن‌ها (= پیروان و سردمداران) در عذاب شریک خواهند بود.

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ﴾

بی‌شک ما با مجرمان این گونه رفتار می‌کنیم!

﴿إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ﴾

آن‌ها (در دنیا چنان) بودند که چون به آن‌ها گفته می‌شد: «معبودی (به حق) جز الله نیست» سر کشی (و تکبر) می‌کردند.

﴿وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ﴾

و می‌گفتند: «آیا ما معبودان‌مان را به خاطر (سخن) شاعری دیوانه رها کنیم؟!»

﴿بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ﴾

(چنین نیست) بلکه (پیامبر الله) حق را آورد، و پیامبران (پیشین) را تصدیق کرد.

﴿إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ﴾

مسلماً شما عذاب دردناک را خواهید چشید.

﴿وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾

و جز به آنچه می‌کردید، کیفر داده نمی‌شوید.

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

مگر بندگان مخلص الله،

﴿أُولَٰئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ﴾

(که) آن‌ها رزق و روزی معین دارند.

﴿فَوَاكِهُ ۖ وَهُمْ مُكْرَمُونَ﴾

(انواع) میوه‌ها، و آنان گرامی داشتگانند.

﴿فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ﴾

در باغ‌هایی پر نعمت (بهشت)،

﴿عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ﴾

بر تخت‌ها رو به روی یکدیگر (نشسته‌اند).

﴿يُطَافُ عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ﴾

گرداگردشان جامی از (شراب) روان می‌گردانند.

﴿بَيْضَاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ﴾

(شرابی) سفید (و) لذت‌بخش برای نوشندگان است.

﴿لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنْزَفُونَ﴾

نه در آن تبهکاری (و فساد) است، و نه آن‌ها از آن (شراب) مست شوند.

﴿وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ﴾

و نزدشان (همسرانی) سیه چشم، دیده فرو هشته (که تنها به شوهران خود نظر دارند) خواهند بود.

﴿كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ﴾

گویی آن‌ها بیضه‌های (شتر مرغ) در پرده پوشیده‌اند.

﴿فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ﴾

پس آن‌ها سوال‌کنان رو به یکدیگر کنند.

﴿قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٌ﴾

یکی از آن‌ها گوید: «به راستی من (در دنیا) همنشینی داشتم.

﴿يَقُولُ أَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ﴾

که (پیوسته) می‌گفت: آیا (واقعاً) تو از باور‌کنندگان (بعث و قیامت) هستی؟!

﴿أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ﴾

آیا وقتی‌که مردیم و خاک و استخوان‌های (پوسیده) شدیم، (زنده می‌شویم و) کیفرمان می‌دهند؟!»

﴿قَالَ هَلْ أَنْتُمْ مُطَّلِعُونَ﴾

(او به دوستان بهشتی‌اش) گوید: «آیا شما می‌توانید (به دوزخیان) بنگرید (و از او خبری بگیرید)؟!»

﴿فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِي سَوَاءِ الْجَحِيمِ﴾

پس (چشم برگرداند و) نگریست، ناگاه او را در میان دوزخ دید.

﴿قَالَ تَاللَّهِ إِنْ كِدْتَ لَتُرْدِينِ﴾

گوید: به الله سوگند، نزدیک بود که مرا به هلاکت افکنی.

﴿وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنْتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ﴾

و اگر نعمت پروردگارم نبود، من (نیز) از احضار شدگان (دوزخ) بودم.

﴿أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ﴾

(سپس به دوستان بهشتی خود گوید:) آیا ما (هرگز) نمی‌میریم (و در بهشت جاودان هستیم)

﴿إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ﴾

جز همان مرگ نخستین خود، (دیگر مرگی به سراغ‌مان نخواهد آمد) و ما (هرگز) عذاب نخواهیم شد؟!

﴿إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾

بی‌گمان این همان کامیابی بزرگ است!

﴿لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ﴾

(آری) عمل کنندگان باید برای چنین (پاداشی) عمل کنند.

﴿أَذَٰلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ﴾

آیا برای پذیرایی این (نعمت‌های بهشتی) بهتر است یا درخت زقوم؟

﴿إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِلظَّالِمِينَ﴾

همانا ما آن را ابتلای برای ستمکاران قرار دادیم.

﴿إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ﴾

به راستی آن درختی است که از قعر جهنم می‌روید.

﴿طَلْعُهَا كَأَنَّهُ رُءُوسُ الشَّيَاطِينِ﴾

شکوفه‌اش همانند سر‌های شیاطین است.

﴿فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ﴾

پس حتما آن‌ها (= جهنمیان) از آن می‌خورند، و شکم‌ها را از آن پر می‌کنند.

﴿ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِنْ حَمِيمٍ﴾

آنگاه بر روی آن (خوراک) آمیزه‌ای از آب گرم (سوزان) دارند.

﴿ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِيمِ﴾

سپس باز‌گشت آن‌ها به سوی جهنم است.

﴿إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءَهُمْ ضَالِّينَ﴾

بی‌گمان آن‌ها نیاکان خود را گمراه یافتند.

﴿فَهُمْ عَلَىٰ آثَارِهِمْ يُهْرَعُونَ﴾

پس این‌ها در دنبال آنان شتابان می‌روند.

﴿وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ﴾

و به راستی پیش از آن‌ها بیشتر پیشینیان گمراه شدند.

﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِمْ مُنْذِرِينَ﴾

و به تحقیق ما هشدار دهندگانی در میان آن‌ها فرستادیم.

﴿فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ﴾

پس بنگر عاقبت هشدار یافتگان چگونه بود!

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

مگر بندگان مخلص الله.

﴿وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ﴾

و یقیناً نوح ما را نِدا داد، پس (ما) چه خوب اجابت کننده‌ای هستیم.

﴿وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ﴾

و او و خاندانش را از اندوه بزرگ نجات دادیم.

﴿وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ﴾

و تنها فرزندانش را باقی گذاشتیم [ تمام انسان‌ها از نسل سه فرزند نوح علیه السلام بنام: سام، و حام و یافث هستند، (به تفسیر ابن کثیر رجوع کنید).].

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

و برای او در میان امت‌های بعد (نام نیک) بر جای نهادیم.

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ﴾

در میان جهانیان سلام بر نوح باد.

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بی‌گمان ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم.

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

یقیناً او از بندگان مؤمن ما بود.

﴿ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ﴾

آنگاه دیگران (= تکذیب کنندگان) را غرق کردیم.

﴿۞ وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ﴾

و همانا ابراهیم از پیروان او بود.

﴿إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ﴾

چون با قلب سلیم (خالی از شرک و شک و شهوت) به پیشگاه پروردگارش آمد.

﴿إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ﴾

چون به پدر و قومش گفت: «چه چیزی را می‌پرستید؟!

﴿أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ﴾

آیا به جای الله، معبود‌های دروغین می‌خواهید؟!

﴿فَمَا ظَنُّكُمْ بِرَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

پس شما نسبت به پروردگار جهانیان چه گمان می‌برید؟!»

﴿فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ﴾

پس (ابراهیم) یک نگاه به ستارگان نگریست.

﴿فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ﴾

آنگاه گفت: «من بیمارم (و با شما به جشن نمی‌آیم)»

﴿فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ﴾

پس آن‌ها پشت‌کنان از او دور شدند (و رفتند).

﴿فَرَاغَ إِلَىٰ آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ﴾

آنگاه پنهانی نزد معبودان‌شان رفت و گفت: «آیا (چیزی) نمی‌خورید؟

﴿مَا لَكُمْ لَا تَنْطِقُونَ﴾

شما را چه شده است که سخن نمی‌گویید».

﴿فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ﴾

پس به سوی آنان روی آورد (و) ضربه‌ای محکم (با دست راست) بر آن‌ها زد (و بجز بُت بزرگ همه بت‌ها را درهم شکست).

﴿فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ﴾

پس آن‌ها (= قومش) شتابان به سوی او روی آوردند.

﴿قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ﴾

(ابراهیم) گفت: «آیا چیزی را می‌پرستید که خود تراشیده‌اید؟!

﴿وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ﴾

در حالی‌که الله شما را و آنچه را که انجام می‌دهید (و می‌سازید) آفریده است؟!»

﴿قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ﴾

(بت پرستان) گفتند: «بنای (بلندی) برایش بسازید، و او را در (خرمن) آتش بیفکنید».

﴿فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ﴾

پس آن‌ها در حق او نیرنگ و مکر ورزیدند و ما آن‌ها را (مغلوب و) پست ساختیم. (و آتش به فرمان الله سرد شد).

﴿وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهْدِينِ﴾

و (ابراهیم) گفت: «من به سوی پروردگارم می‌روم، (او) مرا هدایت خواهد کرد.

﴿رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ﴾

پروردگارا! به من (فرزندی) از صالحان عطا فرما».

﴿فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ﴾

ما او را به (تولد) پسری بردبار [ آن پسر، حضرت اسماعیل علیه السلام بود که به اتفاق مسلمانان و اهل کتاب از حضرت اسحاق علیه السلام بزرگتر بود. (تفسیر ابن کثیر).] بشارت دادیم.

﴿فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَىٰ ۚ قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ﴾

پس هنگامی‌که (فرزندش) با او به (سن) سعی و کوشش رسید گفت: «ای فرزندم! من در خواب دیدم که تو را قربانی می‌کنم، ببین، تو چه نظر داری؟!» گفت: «پدرم، به آنچه مأمور شده‌ای، عمل کن، اگر الله بخواهد، مرا از صابران خواهی یافت». [خواب پیامبران علیهم السلام وحی است.]

﴿فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ﴾

پس چون هردو تسلیم شدند، و (ابراهیم) او را به پیشانی (بر زمین) افکند.

﴿وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ﴾

و او را ندا دادیم: «ای ابراهیم!

﴿قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا ۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

یقیناً خواب (خویش) را تحقق بخشیدی». بدون شک ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم.

﴿إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ﴾

مسلماً این (خواب) آزمایشی آشکار بود.

﴿وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ﴾

و او را به ذبح بزرگی فدا دادیم.

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

و برای او در (میان) امت‌های بعد (نام نیک) بر جای نهادیم.

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ﴾

سلام بر ابراهیم.

﴿كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم.

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بی‌گمان او از بندگان مؤمن ما بود.

﴿وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ﴾

و او را به (تولد) اسحاق پیامبری از شایستگان بشارت دادیم.

﴿وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَىٰ إِسْحَاقَ ۚ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبِينٌ﴾

و (ما) بر او و اسحاق برکت دادیم، و از دودمان آن دو، (افرادی) نیکوکار بودند، و (افرادی) آشکار بر خود ستم کردند.

﴿وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ﴾

و به راستی (ما) بر موسی و هارون منت نهادیم.

﴿وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ﴾

و آن دو و قوم‌شان را از اندوه بزرگ نجات دادیم.

﴿وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ﴾

و یاریشان کردیم، پس آنان پیروز شدند.

﴿وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ﴾

و به آن دو کتاب روشنگر دادیم.

﴿وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ﴾

و آن دو را به راه راست هدایت کردیم.

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ﴾

و برای آنان در (میان) امت‌های بعد (نام نیک) باقی گذاشتیم.

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ﴾

سلام بر موسی و هارون!

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بی‌گمان ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم.

﴿إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

یقیناً آن دو از بندگان مؤمن ما بودند.

﴿وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

و بی‌گمان الیاس از رسولان (ما) بود.

﴿إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

چون به قومش گفت: «آیا پرهیزگاری نمی‌کنید؟!

﴿أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ﴾

آیا (بت) «بعل» را می‌خوانید، و بهترین آفرینندگان را رها می‌کنید؟!

﴿اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ﴾

الله که پروردگار شما و پروردگار نیاکان نخستین شماست».

﴿فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ﴾

پس (آن‌ها) او را تکذیب کردند، و یقیناً (همۀ) آنان (به جهنم) احضار خواهند شد.

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

مگر بندگان مخلص الله.

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

و برای او در (میان) امت‌های بعد (نام نیک) باقی گذاشتیم.

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ إِلْ يَاسِينَ﴾

سلام بر «ال یاسین» (= الیاس).

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم.

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بی‌گمان او از بندگان مؤمن ما بود.

﴿وَإِنَّ لُوطًا لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

و یقیناً لوط از رسولان (ما) بود.

﴿إِذْ نَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ﴾

هنگامی‌که او و خانواده‌اش را همگی نجات دادیم.

﴿إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ﴾

مگر پیر زنی که از باقی ماندگان بود.

﴿ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ﴾

سپس دیگران را هلاک کردیم.

﴿وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِمْ مُصْبِحِينَ﴾

و شما (پیوسته) صبحگاهان بر (ویرانه‌های شهرهای) آن‌ها می‌گذرید.

﴿وَبِاللَّيْلِ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ﴾

و (همچنین) شامگاهان آیا نمی‌اندیشید؟!

﴿وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

و یقیناً یونس از رسولان (ما) بود.

﴿إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ﴾

هنگامی به کشتی پر (از مسافر و بار) گریخت.

﴿فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ﴾

پس (اهل کشتی) قرعه زدند، پس (قرعه بنام او افتاد و) مغلوب شد.

﴿فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ﴾

آنگاه ماهی (عظیمی) او را بلعید، در حالی‌که او سزاوار نکوهش بود.

﴿فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ﴾

پس اگر او از تسبیح‌گویان نبود [ چنانکه در سورۀ انبیاء آیه 87 آمده.].

﴿لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ﴾

یقیناً تا روزی‌که (مردم) بر انگیخته می‌شوند، در شکمش باقی می‌ماند.

﴿۞ فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِيمٌ﴾

پس او را به سرزمین خشک (و خالی از گیاه) افکندیم، در حالی‌که او بیمار بود،

﴿وَأَنْبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطِينٍ﴾

و درخت کدویی بر (فراز) او رویاندیم (تا زیر سایۀ آن آرام بگیرد).

﴿وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَىٰ مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ﴾

و او را بسوی یکصد هزار نفر (از قومش) یا بیشتر فرستادیم.

﴿فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَىٰ حِينٍ﴾

پس (آن‌ها) ایمان آوردند، بنا براین تا مدتی آنان را (از نعمت‌های زندگی) بهره‌مند ساختیم.

﴿فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ﴾

پس (ای پیامبر) از آنان (= مشرکان) بپرس: آیا دختران از آنِ پروردگارت است، و پسران از آنِ آن‌هاست؟

﴿أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ﴾

آیا ما فرشتگان را مؤنث آفریدیم و آن‌ها حاضر بودند؟

﴿أَلَا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ﴾

آگاه باش! بی‌گمان آن‌ها از (روی تهمت و) دروغ‌گویی‌شان است که می‌گویند:

﴿وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ﴾

سوگند به (فرشتگان) صف کشیده.

﴿أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِينَ﴾

آیا (الله) دختران را بر پسران ترجیح داد؟

﴿مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ﴾

شما را چه شده است؟ چگونه حکم می‌کنید؟!

﴿أَفَلَا تَذَكَّرُونَ﴾

آیا نمی‌اندیشید؟!

﴿أَمْ لَكُمْ سُلْطَانٌ مُبِينٌ﴾

یا شما (بر ادعای خود) دلیل روشنی دارید؟!

﴿فَأْتُوا بِكِتَابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾

پس اگر راستگویید، کتاب‌تان را بیاورید.

﴿وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا ۚ وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ﴾

و آن‌ها (= مشرکان) میان او (= الله) و جنیان (نسب و) خویشاوندی قرار دادند، در حالی‌که جنیان به خوبی می‌دانند که آنان احضار خواهند شد.

﴿سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾

الله منزه است از آنچه توصیف می‌کنند.

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

مگر بندگان مخلص الله.

﴿فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ﴾

پس شما (مشرکان) و آنچه می‌پرستید.

﴿مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ﴾

(هرگز) نمی‌توانید بر (پرستش) آن (بت‌ها کسی را) گمراه کنید.

﴿إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ﴾

مگر کسی‌که راهی (آتش) جهنم باشد.

﴿وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ﴾

(فرشتگان گفتند:) «و هیچ‌کس از ما نیست، مگر آن که جایگاه (و مقام) معلومی دارد.

﴿وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ﴾

و همانا ما (برای اطاعت فرمان الله) به صف ایستاده‌ایم.

﴿وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ﴾

و بی‌گمان ما تسبیح گویان (او) هستیم».

﴿وَإِنْ كَانُوا لَيَقُولُونَ﴾

و (کافران) پیوسته می‌گفتند:

﴿لَوْ أَنَّ عِنْدَنَا ذِكْرًا مِنَ الْأَوَّلِينَ﴾

«اگر نزد ما کتابی از (کتاب‌های) پیشینیان می بود.

﴿لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

مسلماً ما از بندگان مخلص الله می‌شدیم».

﴿فَكَفَرُوا بِهِ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ﴾

پس (هنگامی‌که پیامبر برای آن‌ها قرآن آورد) آن‌ها به آن (قرآن) کافر شدند، و به زودی خواهند دانست.

﴿وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ﴾

و به راستی وعدۀ ما برای بندگان فرستادۀ ما از پیش صادر شده است.

﴿إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ﴾

که هر آینه آن‌ها یاری شدگانند.

﴿وَإِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ﴾

و بی‌گمان لشکر ما پیروزند.

﴿فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ﴾

پس (ای پیامبر) تا مدتی از آن‌ها (= مشرکان) روی بگردان.

﴿وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ﴾

و آن‌ها را ببین، پس (آن‌ها نیز، نتیجۀ کردار خود را) به زودی خواهند دید.

﴿أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ﴾

آیا آن‌ها برای (دیدن) عذاب ما شتاب دارند؟!

﴿فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنْذَرِينَ﴾

پس چون (عذاب) بر آستانۀ خانه‌هایشان فرود آید، هشداریافتگان چه صبحگاه بدی خواهند داشت.

﴿وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ﴾

و تا مدتی از آن‌ها روی بگردان.

﴿وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ﴾

و (آن‌ها را) ببین، پس (آن‌ها نیز) به زودی خواهند دید.

﴿سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾

پاک و منزه است پروردگار تو، پروردگار عزت، از آنچه (مشرکان) توصیف می‌کنند.

﴿وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ﴾

و سلام، بر رسولان.

﴿وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و سپاس و ستایشِ مخصوص الله است که پروردگار جهانیان است.

الترجمات والتفاسير لهذه السورة:

• سورة الصافات : الترجمة الأمهرية አማርኛ - الأمهرية
• سورة الصافات : اللغة العربية - المختصر في تفسير القرآن الكريم العربية - العربية
• سورة الصافات : اللغة العربية - التفسير الميسر العربية - العربية
• سورة الصافات : اللغة العربية - معاني الكلمات العربية - العربية
• سورة الصافات : الترجمة الأسامية অসমীয়া - الأسامية
• سورة الصافات : الترجمة الأذرية Azərbaycanca / آذربايجان - الأذرية
• سورة الصافات : الترجمة البنغالية বাংলা - البنغالية
• سورة الصافات : الترجمة البوسنية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Bosanski - البوسنية
• سورة الصافات : الترجمة البوسنية - كوركت Bosanski - البوسنية
• سورة الصافات : الترجمة البوسنية - ميهانوفيتش Bosanski - البوسنية
• سورة الصافات : الترجمة الألمانية - بوبنهايم Deutsch - الألمانية
• سورة الصافات : الترجمة الألمانية - أبو رضا Deutsch - الألمانية
• سورة الصافات : الترجمة الإنجليزية - صحيح انترناشونال English - الإنجليزية
• سورة الصافات : الترجمة الإنجليزية - هلالي-خان English - الإنجليزية
• سورة الصافات : الترجمة الإسبانية Español - الإسبانية
• سورة الصافات : الترجمة الإسبانية - المنتدى الإسلامي Español - الإسبانية
• سورة الصافات : الترجمة الإسبانية (أمريكا اللاتينية) - المنتدى الإسلامي Español - الإسبانية
• سورة الصافات : الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم فارسی - الفارسية
• سورة الصافات : الترجمة الفارسية - دار الإسلام فارسی - الفارسية
• سورة الصافات : الترجمة الفارسية - حسين تاجي فارسی - الفارسية
• سورة الصافات : الترجمة الفرنسية - المنتدى الإسلامي Français - الفرنسية
• سورة الصافات : الترجمة الفرنسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Français - الفرنسية
• سورة الصافات : الترجمة الغوجراتية ગુજરાતી - الغوجراتية
• سورة الصافات : الترجمة الهوساوية هَوُسَ - الهوساوية
• سورة الصافات : الترجمة الهندية हिन्दी - الهندية
• سورة الصافات : الترجمة الإندونيسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Bahasa Indonesia - الأندونيسية
• سورة الصافات : الترجمة الإندونيسية - شركة سابق Bahasa Indonesia - الأندونيسية
• سورة الصافات : الترجمة الإندونيسية - المجمع Bahasa Indonesia - الأندونيسية
• سورة الصافات : الترجمة الإندونيسية - وزارة الشؤون الإسلامية Bahasa Indonesia - الأندونيسية
• سورة الصافات : الترجمة الإيطالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Italiano - الإيطالية
• سورة الصافات : الترجمة الإيطالية Italiano - الإيطالية
• سورة الصافات : الترجمة اليابانية 日本語 - اليابانية
• سورة الصافات : الترجمة الكازاخية - مجمع الملك فهد Қазақша - الكازاخية
• سورة الصافات : الترجمة الكازاخية - جمعية خليفة ألطاي Қазақша - الكازاخية
• سورة الصافات : الترجمة الخميرية ភាសាខ្មែរ - الخميرية
• سورة الصافات : الترجمة الكورية 한국어 - الكورية
• سورة الصافات : الترجمة الكردية Kurdî / كوردی - الكردية
• سورة الصافات : الترجمة المليبارية മലയാളം - المليبارية
• سورة الصافات : الترجمة الماراتية मराठी - الماراتية
• سورة الصافات : الترجمة النيبالية नेपाली - النيبالية
• سورة الصافات : الترجمة الأورومية Oromoo - الأورومية
• سورة الصافات : الترجمة البشتوية پښتو - البشتوية
• سورة الصافات : الترجمة البرتغالية Português - البرتغالية
• سورة الصافات : الترجمة السنهالية සිංහල - السنهالية
• سورة الصافات : الترجمة الصومالية Soomaaliga - الصومالية
• سورة الصافات : الترجمة الألبانية Shqip - الألبانية
• سورة الصافات : الترجمة التاميلية தமிழ் - التاميلية
• سورة الصافات : الترجمة التلجوية తెలుగు - التلجوية
• سورة الصافات : الترجمة الطاجيكية - عارفي Тоҷикӣ - الطاجيكية
• سورة الصافات : الترجمة الطاجيكية Тоҷикӣ - الطاجيكية
• سورة الصافات : الترجمة التايلاندية ไทย / Phasa Thai - التايلاندية
• سورة الصافات : الترجمة الفلبينية (تجالوج) للمختصر في تفسير القرآن الكريم Tagalog - الفلبينية (تجالوج)
• سورة الصافات : الترجمة الفلبينية (تجالوج) Tagalog - الفلبينية (تجالوج)
• سورة الصافات : الترجمة التركية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Türkçe - التركية
• سورة الصافات : الترجمة التركية - مركز رواد الترجمة Türkçe - التركية
• سورة الصافات : الترجمة التركية - شعبان بريتش Türkçe - التركية
• سورة الصافات : الترجمة التركية - مجمع الملك فهد Türkçe - التركية
• سورة الصافات : الترجمة الأويغورية Uyƣurqə / ئۇيغۇرچە - الأويغورية
• سورة الصافات : الترجمة الأوكرانية Українська - الأوكرانية
• سورة الصافات : الترجمة الأردية اردو - الأردية
• سورة الصافات : الترجمة الأوزبكية - علاء الدين منصور Ўзбек - الأوزبكية
• سورة الصافات : الترجمة الأوزبكية - محمد صادق Ўзбек - الأوزبكية
• سورة الصافات : الترجمة الفيتنامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم Vèneto - الفيتنامية
• سورة الصافات : الترجمة الفيتنامية Vèneto - الفيتنامية
• سورة الصافات : الترجمة اليورباوية Yorùbá - اليوروبا
• سورة الصافات : الترجمة الصينية 中文 - الصينية