تفسير سورة الذاريات

الترجمة البوسنية للمختصر في تفسير القرآن الكريم

الترجمة البوسنية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا﴾

Allah, džellešanuhu, zaklinje se vjetrovima koji raznose prašinu.

﴿فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا﴾

I zaklinje se teškim oblacima koji nose kišu.

﴿فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا﴾

I zaklinje se lađama koje bez poteškoće i napora plove po morskoj površini.

﴿فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا﴾

I zaklinje se melekima koji vrše Božije naredbe u vezi s raspodjelom nafake i svega drugog među ljudima.

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ﴾

Neumitni su oživljenje poslije smrti i polaganje računa, čime vam, o ljudi, Allah, džellešanuhu, prijeti.

﴿وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ﴾

U Dan konačnog polaganja računa nema nikakve sumnje, nastupanje tog Dana neumitno je.

﴿وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُكِ﴾

Sveznajući Allah zaklinje se nebom, savršenim zdanjem, punim zvjezdanih staza.

﴿إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ﴾

O mekanski nevjernici, vi govorite kontradiktorno o Kur’anu i o Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, niste dosljedni u svojim izjavama, mijenjate ih. Ponekad govorite da je Kur’an čarolija, a katkad da je poezija. U vezi s Poslanikom islama nekad reknete da je čarobnjak, a gdje kad tvrdite da je pjesnik.

﴿يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ﴾

Od vjerovanja u veličanstveni Kur’an i Vjerovjesnika, sallallahu 'alejhi ve sellem, bit će odvraćen onaj za koga je Allah u praiskonu odredio da neće vjerovati. Allah je to znao, pa je tako odredio. Eto, takav neće biti na Pravi put izveden.

﴿قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ﴾

Prokleti neka su ti poricatelji, koji o Kur’anu i Poslaniku govore to što govore.

﴿الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ﴾

Koji su utonuli u tmine poricanja i nevjerovanja, pa tumaraju nehajni i otuđeni od istine.

﴿يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ﴾

Pitaju: “Kad će nastupiti taj Sudnji dan, u kojem će ljudi polagati račun?” Oni se za njega uopće ne pripremaju.

﴿يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ﴾

Allah im odgovara na njihovo pitanje, te kaže da je to Dan polaganja računa u kojem će oni biti izloženi patnji.

﴿ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَٰذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ﴾

Kad se budu patili u Vatri, nevjernicima će biti rečeno: “Iskusite ovu kaznu, koju ste požurivali kad bi vas neko na nju upozorio!” Tako su govorili rugajući se.

﴿إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

Bogobojazni, oni koji su činili dobro, a sustezali se od zla, nalazit će se u velikim, predivnim, zanosnim rajskim baščama i među pitkim, tekućim izvorima.

﴿آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ﴾

Allah će ih darovati raznoraznim užicima i svakojakim radostima, jer su prije, na dunjaluku, bili iskreni vjernici i robovali Allahu kao da Ga vide.

﴿كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ﴾

Dobročinitelji o kojima je riječ noću su tek malo spavali – klanjali su dobrovoljni namaz.

﴿وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ﴾

A u praskozorje su molili Gospodara za oprost.

﴿وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ﴾

U imecima dobrih na dunjaluku je bio obavezni i dobrovoljni udio za prosjake koji su tražili, a i za one koji su se iz stida ustručavali tražiti milostinju, a koji su potrebiti iz bilo kojeg razloga.

﴿وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ﴾

Na Zemlji su očiti i neosporni dokazi, kao npr. planine, mora, rijeke, šume, bilje, životinje... To su za one koji su uvjereni jasni dokazi da je Allah Onaj Koji stvara i oblikuje.

﴿وَفِي أَنْفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ﴾

I u stvaranju čovjeka nalaze se dokazi koji upućuju na Allahovu moć. Zar ih ne vidite, pa da pouku izvučete!?

﴿وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ﴾

Na nebu je, u Ploči pomno čuvanoj, zapisano koliko će koji čovjek imati opskrbe u životu na ovom svijetu. Na nebu se također nalaze nagrada i kazna, dobro i zlo, blagostanje i nesreće – sve je zapisano i određeno.

﴿فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ﴾

Allah, džellešanuhu, zakleo se Svojim veličanstvenim Bićem da je neumitna istina ono što je obećao, kao što je istina da mi, ljudi, govorimo, a u to niko ne sumnja.

﴿هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ﴾

Poslaniče, je li do tebe došla vijest o Ibrahimovim, alejhis-selam, gostima melekima koje je poslanik Ibrahim izuzetno lijepo ugostio?

﴿إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا ۖ قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ﴾

Oni su ušli u Ibrahimovu kuću i nazvali mu selam, pa im je odgovorio na pozdrav, a pomislio je: “Ja vas ne poznajem!”

﴿فَرَاغَ إِلَىٰ أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ﴾

Nedugo zatim Ibrahim, alejhis-selam, krišom ode svojoj porodici i zakla debelo tele te ga ispeče. Tako je postupio misleći da su njegovi gosti ljudi.

﴿فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ﴾

No, kad je donio meso, stavio ga pred goste i ponudio ih, izrazivši im i time dobrodošlicu, vidio je da ne jedu pa ih je, blago im se obraćajući, upitao s tim u vezi.

﴿فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً ۖ قَالُوا لَا تَخَفْ ۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ﴾

Ibrahima je, usto, obuzela zebnja, pa mu gosti, primijetivši to, rekoše: “Ne boj se, mi smo Božiji izaslanici, donosimo ti vijest da ćeš imati u vjeri učena sina!” Ovaj se ajet odnosi na Ishaka.

﴿فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ﴾

Pošto je Ibrahimova žena čula radosnu vijest melekā da će steći sina, prišla je i uzviknula zaluđeno udarivši se po licu: “Starica sam i, k tome, nerotkinja, pa kako ću roditi!?”

﴿قَالُوا كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ ۖ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ﴾

Na to meleki rekoše Sari: “Tvoj je Gospodar odredio da bude upravo ovako kako smo rekli. Allah sve može, ništa ne izlazi iz okvira Njegove moći. Allah je mudar u davanju i određivanju, sve stvari postavlja tamo gdje one spadaju, dobro zna u čemu se nalaze dobrobiti i koristi za ljude.”

﴿۞ قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ﴾

Ibrahim, neka je na njega mir, obratio se melekima, kazavši: Šta vi hoćete i koga tražite?

﴿قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَىٰ قَوْمٍ مُجْرِمِينَ﴾

Meleki su mu odgovorili: Nas je Allah poslao narodu koji čini najgore grijehe.

﴿لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِنْ طِينٍ﴾

Poslani smo da na njih sručimo tvrdo grumenje i kamenje.

﴿مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ﴾

O Ibrahime, ono je poznato i obilježeno kod tvoga Gospodara i biće bačeno na one koji prelaze Allahove granice i pretjeruju u nevjerovanju i grijesima.

﴿فَأَخْرَجْنَا مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

Mi smo izbavili vjernike koji su bili u Lutovom naselju, kako ih ne bi pogodila kazna pripremljena za griješnike.

﴿فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ﴾

U tom naselju nismo našli ni jednu muslimansku kuću, osim kuće Luta, neka je na njega mir.

﴿وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ﴾

U mjestu gdje je živio narod Lutov ostavili smo tragove kazne koji ukazuju da se ona desila, kako bi pouku uzeli oni koji strahuju od bolne patnje koja ih je pogodila i kako ne bi činili djela koja su ih do nje dovela.

﴿وَفِي مُوسَىٰ إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ﴾

I u Musau kojeg smo poslali faraonu sa jasnim dokazima i znamenjima, znak je za onoga ko se boji strašne kazne.

﴿فَتَوَلَّىٰ بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ﴾

Faraon se, oholeći svojom snagom i vojskom, okrenuo od istine i za Musaa kazao: On je čarobnjak koji je opsihrio ljude, ili je luđak koji ne razumije šta govori.

﴿فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ﴾

Mi smo i njega i vojsku njegovu u moru potopili i uništili, a faraon je zaslužio svaku osudu jer je negirao istinu i za sebe tvrdio da je Bog.

﴿وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ﴾

I u Adu, Hudovom narodu, je znak za one koji se boje strašne kazne, kada smo na njih poslali vjetar koji im nije donio kišu niti oprašio stabla, a nije u njemu bilo niti bilo kakvog drugog dobra.

﴿مَا تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ﴾

Koje god je živo biće, imanje ili nešto drugo obuhvatio, uništio ga je i potpuno razorio.

﴿وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّىٰ حِينٍ﴾

I u Semudu, Salihovom alejhi selam, narodu je znak za onoga ko se boji strašne kazne, kada im je rečeno: Uživajte u vašem životu do roka određenog.

﴿فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنْظُرُونَ﴾

Oni su se uzoholili i odbili naredbu svoga Gospodara da vjeruju i da se pokore, pa ih je kao kazna zadesio strašan krik i patnja koju su svojim očima gledali. Ta kazna im je obećana tri dana prije njenog dešavanja.

﴿فَمَا اسْتَطَاعُوا مِنْ قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنْتَصِرِينَ﴾

Nisu bili u stanju da tu kaznu od sebe odbace niti su imali snage i moći da je spriječe.

﴿وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ﴾

Prije ovih spomenutih naroda, uništili smo poplavom Nuhov narod, jer su oni bili nepokorni Allahu i zaslužili su Njegovu kaznu.

﴿وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ﴾

Mi smo našom snagom i moći nebo sazadali i usavršili ga i mi proširujemo njegove krajeve.

﴿وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ﴾

Zemlju smo prostrli da bude kao prostirka onima koji na njoj stanuju i borave, pa divno li smo je prostrli kada smo to uradili.

﴿وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ﴾

U svakoj vrsti stvorili smo par, kao npr. muško i žensko, nebo i Zemlju, kopno i more, a to smo učinili s ciljem da vas podsjeti na jednoću Allaha koji je u svemu dao par i da se prisjetit3 Njegove snage i moći.

﴿فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ ۖ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ﴾

Bježite od Allahove kazne ka Njegovoj nagradi na način da Mu budete pokorni i da ne griješite. O ljudi, ja vas opominjem na tu Njegovu kaznu.

﴿وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ ۖ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ﴾

Pored Allaha nemojte nikoga obožavati, ja vas opominjem i upozoravam.

﴿كَذَٰلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ﴾

Isto kao što su mekkelije poricale istinu, i prijašnji narodi su to činili. Njima nije došao nijedan poslanik od Allaha, a da nisu kazali da je vračar ili luđak.

﴿أَتَوَاصَوْا بِهِ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ﴾

Da li su prijašnji nevjernici oporukom ostavili da oni poslije njih poriču poslanike? Nisu, nego im je zajednička karakteristika da granice prelaze.

﴿فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنْتَ بِمَلُومٍ﴾

Okreni se o Poslaniče, od ovih koji istinu poriču i ti nisi ukoren i nećeš biti, jer si im istinu dostavio.

﴿وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَىٰ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ﴾

Nemoj da te tvoje okretanje od njih spriječi da ih savjetuješ i opominješ. Ti opominji, a pouku će uzeti vjernici u Allaha.

﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾

Ja nisam stvorio ni džinne ni ljude, osim da samo Mene obožavaju. Nisam ih stvorio da Mi sudruga pripisuju.

﴿مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ﴾

Ja od njih ne tražim nikakvu opskrbu, niti tražim da oni Mene hrane.

﴿إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ﴾

Doista je Allah taj koji mnogo opskrbljuje Svoje robove, svi oni su ovisni od onoga što im On daje, On posjeduje snagu i moć, Njega ništa ne može nadvladati. Svi ljudi i džini su potčinjeni Njegovoj snazi.

﴿فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ﴾

Onima koji su prema sebi činili nepravdu, negirajući tvoju istinitost, o Poslaniče, pripada kazna kao i onima koji su bili prije njih. Rok za tu kaznu je određen i neka Me ne požuruju da je spustim, prije nego taj rok dođe.

﴿فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ﴾

Propast čeka one koji su negirali Allaha i poricali poslanike. Na Sudnjem danu će ih zadesiti obećana kazna.

الذاريات