تفسير سورة الطلاق

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم

الترجمة الفارسية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ ۖ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ ۚ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ ۚ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَٰلِكَ أَمْرًا﴾

ای پیامبر، هرگاه تو یا یکی از امت تو خواست همسرش را طلاق دهد باید او را در ابتدای عده‌اش طلاق دهد؛ یعنی طلاق در طُهری که با او نزدیکی نکرده است واقع شود، و عده را محاسبه کنید، تا اگر خواستید در عده به همسران‌تان مراجعه کنید بتوانید، و از الله پروردگارتان با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی او بترسید.
همسران مطلقۀ خویش را از خانه‌هایی که در آن سکونت دارند بیرون نکنید، و خودشان نیز نباید خارج شوند، تا اینکه عده‌شان سپری شود؛ مگر اینکه فاحشه‌ای آشکار مانند زنا مرتکب شوند، و این احکام همان حدود الله هستند که برای بندگانش مشخص کرده است، و هرکس از حدود الله بگذرد به‌طور قطع به‌سبب نافرمانی از پروردگارش، با قرار دادن خویش در معرض نابودی، بر خویشتن ستم کرده است. - ای طلاق‌دهنده- نمی‌دانی شاید الله در ادامه رغبتی در دل زوج بیندازد تا به همسرش رجوع کند.

﴿فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا﴾

پس هرگاه پایان عده‌شان نزدیک شد با رغبت و معاشرت نیکو به آنها رجوع کنید، یا به آنها رجوع نکنید تا عده‌شان سپری شود، تا اختیار کار آنها به دست خودشان باشد، و حقوقشان را به آنها بپردازید، و اگر خواستید به آنها رجوع کنید یا از آنها جدا شوید برای جلوگیری از ایجاد نزاع، دو شاهد عادل مرد از خودتان گواه بگیرید، و - ای گواهان- گواهی را به هدف وجه الله برپا دارید؛ کسی‌که به الله و روز قیامت ایمان دارد از این احکام پند داده می‌شود؛ زیرا چنین کسی از یادآوری و اندرز سود می‌برد، و هرکس از الله با امتثال اوامر و اجتناب از نواهی‌اش بترسد، الله راه برون‌رفتی از هر تنگنا و حَرَجی که در آن قرار گرفته برایش قرار می‌دهد.

﴿وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ۚ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ ۚ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا﴾

و از جایی‌که به ذهنش خطور نمی‌کند، و به گمانش نمی‌رسد به او روزی می‌دهد، و هرکس در کارهایش بر الله توکل کند او تعالی برایش کافی است. به‌راستی‌که الله فرمانش را اجرا می‌کند. از هیچ‌چیز ناتوان نیست، و هیچ‌چیز از دستش نمی‌رود.
الله بر هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است که در آن پایان می‌یابد، پس برای سختی اندازه‌ای است، و برای آسانی اندازه‌ای است؛ یعنی هیچ‌یک از این دو بر انسان همیشگی و ماندگار نیست.

﴿وَاللَّائِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِنْ نِسَائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ وَاللَّائِي لَمْ يَحِضْنَ ۚ وَأُولَاتُ الْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا﴾

و زنان مطلقه‌ای که به‌سبب سن زیاد از اینکه عادت ماهیانه ببینند ناامید هستند، اگر در چگونگی عده‌شان شک کردید عدۀ آنها سه ماه است، و نیز عدۀ زنانی که به‌سبب خردسالی هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند سه ماه است.
و پایان عدۀ طلاق یا وفات (شوهر) برای زنان باردار: زمانی است که وضع حمل کنند، و هرکس با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی بترسد، الله کارهایش را بر او تسهیل می‌کند، و هر سختی‌ای را برایش آسان می‌گرداند.

﴿ذَٰلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ ۚ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا﴾

- ای مؤمنان- این احکام طلاق و رجوع و عده، حکم الله است که برای‌تان فرستاد تا آنها را بدانید، و هرکس با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی بترسد، الله گناهانی را که مرتکب شده است پاک می‌کند، و اجری بزرگ، یعنی ورود به بهشت، و دستیابی بر نعمت‌هایی جاویدان به او می‌دهد.

﴿أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ ۚ وَإِنْ كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّىٰ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۖ وَأْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ ۖ وَإِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَىٰ﴾

- ای شوهران- آنها را در همان جایی‌که سکونت دارید به اندازۀ توانایی‌تان سکونت دهید، زیرا الله شما را بیش از آن مکلف نکرده است، و در نفقه و سکونت و سایر موارد به آنها زیان وارد نکنید که بخواهید بر آنها تنگ بگیرید، و اگر زنان مطلقه باردار بودند نفقۀ آنها را بدهید تا وضع حمل کنند.
اگر فرزندان‌تان را شیر دادند اجرت شیردادن‌شان را به آنها بپردازید، و در امر اجرت به عرف مراجعه کنید، اما اگر شوهر اجرتی را که همسر می‌خواهد به او نداد، و زن نیز به اجرتی که مدّ نظر شوهر است راضی نشد، پدر باید زن شیرده دیگری به اجاره بگیرد تا فرزندش را برای او شیر دهد.

﴿لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ ۖ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ ۚ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا ۚ سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا﴾

کسی‌که توانایی مالی خوبی دارد باید از دارایی خویش بر زن مطلقه و فرزندش خرج کند، و هرکس از نظر روزی در تنگنا قرار دارد باید از روزی‌ای که الله به او عطا کرده است خرج کند، الله هیچ‌کس را جز به آنچه که به او عطا کرده مکلف نساخته است، یعنی او را نه به فراتر از آن، و نه به فراتر از توانش مکلف نمی‌کند، الله به زودی پس از تنگی و سختی حالش، گشایش و بی‌نیازی برای او قرار می‌دهد.

﴿وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِيدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُكْرًا﴾

و چه بسیار قریه‌هایی که وقتی از امر پروردگارشان سبحانه و امر رسولانش نافرمانی کردند، آنها را در قبال اعمال بدشان سخت مورد محاسبه قرار دادیم، و با عذابی رسواکننده در دنیا و آخرت عذاب کردیم.

﴿فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا﴾

پس کیفر اعمال بدشان را چشیدند، و سرانجام آنها در دنیا و آخرت تباهی بود.

﴿أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوا ۚ قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا﴾

الله عذابی سخت برای‌شان فراهم کرده است، پس - ای خردمندانی که به الله و به رسولش ایمان آورده‌اید- با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی بترسید، تا عذابی که به آنها رسید شما را در برنگیرد، به تحقیق که الله ذکری را برای‌تان نازل کرده است که سرانجامِ بدِ نافرمانی از او تعالی، و عاقبت خوش فرمان‌برداری از او را برای‌تان یادآوری می‌کند.

﴿رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۚ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۖ قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا﴾

این ذکر همان فرستادۀ او است که آیات روشن الله را که هیچ ابهامی در آنها نیست برای‌تان می‌خواند؛ تا کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اند و رسولش را تصدیق کرده‌اند، و اعمال صالح انجام داده‌اند از تاریکی‌های گمراهی به‌سوی نور بیرون آورده شوند، و هرکس به الله ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، الله او را به بهشت‌هایی که نهرها از زیر کاخ‌ها و درختانش جاری است وارد می‌کند که برای همیشه در آن می‌مانند. الله رزق و روزی را برایش نیکو می‌گرداند به گونه‌ای که او را به بهشتی که نعمت‌هایش قطع نمی‌شود وارد می‌کند.

﴿اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا﴾

الله همان ذاتی است که هفت آسمان، و هفت زمین را مانند آنها آفرید، فرمان کَونیه و شرعی الله میان آنها فرود می‌آید؛ تا بدانند که الله بر هر چیزی توانا است، و هیچ‌چیز او را ناتوان نمی‌سازد، و او سبحانه بر همه چیز احاطۀ علمی دارد، و هیچ‌چیز نه در آسمان‌ها و نه در زمین بر او پوشیده نمی‌ماند.

الطلاق