الأذكار المطلقة
از سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه روايت است که وی با رسول الله صلى الله عليه وسلم نزد زنی رفتند که جلوی او هسته هايی از خرما - يا سنگ ريزه هايی - بود که با آنها تسبيح می گفت. رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «أُخْبِرُكِ بما هُوَ أيْسَرُ عَلَيْكِ مِنْ هَذَا - أَوْ أفْضَلُ -؟»: «آيا تو را از چيزی آگاه کنم که برايت از اين کار آسان تر - يا بهتر - باشد؟» و سپس افزود: «سُبْحَانَ الله عَدَدَ مَا خَلَقَ في السَّمَاءِ، وسُبْحَانَ الله عَدَدَ مَا خَلَقَ في الأرْضِ، وسُبْحَانَ الله عَدَدَ مَا بَيْنَ ذَلِكَ، وسُبحَانَ الله عَدَدَ مَا هو خَالِقٌ، واللهُ أكْبَرُ مِثْلَ ذَلِكَ، والحَمْدُ للهِ مِثْلَ ذَلِكَ؛ وَلا إلَهَ إِلا اللهُ مِثْلَ ذَلِكَ، وَلا حَولَ وَلا قُوَّةَ إِلا بِاللهِ مِثْلَ ذَلِكَ»: «سبحان الله به تعداد آنچه در آسمان خلق شده؛ سبحان الله به تعداد آنچه در زمين خلق شده؛ سبحان الله به تعداد آنچه بين اين دو می باشد؛ سبحان الله به تعداد آنچه خالقی از ازل دارد؛ و الله اکبر به همين صورت؛ و الحمدلله به همين صورت و نيز لا اله الا الله و لاحول و لا قوه الا بالله هریک به همین صورت».
عن سعد بن أبي وقَّاص -رضي الله عنه- أنه دخل مع رسول الله -صلى الله عليه وسلم- على امرأة وبين يَدَيْها نَوَىً -أو حَصَىً- تُسبح به فقال: «أُخْبِرُكِ بما هو أيْسَرُ عليكِ من هذا - أو أفضل» فقال: «سُبْحَان الله عدد ما خلق في السماء، وسبحان الله عدد ما خَلَق في الأرض، وسبحان الله عدد ما بين ذلك، وسبحان الله عدد ما هو خالق، والله أكبر مثل ذلك، والحمد لله مثل ذلك؛ ولا إله إلا الله مثل ذلك، ولا حول ولا قوة إلا بالله مثل ذلك».
شرح الحديث :
سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه ذکر می کند که همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم نزد زنی رفته که مشغول ذکر الله بوده و تعداد اذکارش را با هسته هايی از خرما می شمارد. این زن عایشه دختر سعد بوده است. و اینکه در روایت آمده هسته هایی از خرما یا سنگریزه، شک راوی می باشد که آیا با هسته های خرما اذکارش را شمارش می کرده یا با سنگریزه. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی می فرماید: «آیا به تو از ذکری خبر بدهم که آسان تر از این بوده و مشقت و خستگی آن کمتر باشد؛ برای تو بهتر بوده و درجاتت را بالا ببرد». پس می فرماید: «سُبْحَانَ الله عَدَدَ مَا خَلَقَ» تا پایان ذکر. چون کلماتی جامع و مختصر با معنایی گسترده هستند. این حدیث را جمعی از علما ضعیف دانسته اند؛ حدیث نظیر یا نزدیک به آن پیش تر گذشت؛ و آن حدیث ام المومنین جویریه دختر حارث رضی الله عنها می باشد که وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم برای مدتی طولانی ایشان را مشغول تسبیح می بیند، ذکری با کلماتی اندک به ایشان معرفی می کند که شامل همه ی مواردی است که ایشان در این مدت گفته است: «سُبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ، عَدَدَ خَلْقِهِ، وَرِضَا نَفْسِهِ، وَزِنَةَ عَرْشِهِ، وَمِدَادَ كَلِمَاتِهِ»: «الله را به تعداد مخلوقاتش و به قدر رضايت او و وزن عرش او و مرکب نوشتن کلمات او به پاکی یاد نموده و ستایش او را می گویم».