صفة الوضوء
از عبدالله بن عمرو رضی الله عنهما روایت است که مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: ای رسول خدا، وضو گرفتن چگونه است؟ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم ظرف آبی خواست و سه بار دستانش را شست و آنگاه سه بار صورتش را شست و پس از آن دو دستش تا آرنج را شسته و سرش را مسح کرد و دو انگشت سبابه اش را در گوش ها نمود و داخل گوش ها را با آنها و بخش ظاهری گوش را با انگشت ابهام مسح کرد؛ و در پایان هریک از پاهایش را سه بار شست. سپس فرمود: «هَكَذَا الْوُضُوءُ فَمَنْ زَادَ عَلَى هَذَا أَوْ نَقَصَ فَقَدْ أَسَاءَ وَظَلَمَ - أَوْ ظَلَمَ وَأَسَاءَ -»: «وضو گرفتن به این ترتیب است؛ هرکس بر آن بیفزاید یا از آن بکاهد، کار بدی مرتکب شده و ظلم کرده است».
عن عبد الله بن عمرو -رضي الله عنهما-: أن رجلا أَتَى النبيَّ صلى الله عليه وسلم فقال: «يا رسول الله، كيف الطُّهور فدعا بماء في إناء فغَسَل كفَّيْه ثلاثا، ثم غَسَل وجهَه ثلاثا، ثم غَسَل ذراعيْه ثلاثا، ثم مسح بِرَأْسه فأَدْخل إِصبعَيْه السَّبَّاحتَيْن في أذُنيْه، ومسح بإِبْهَامَيْه على ظاهِر أذُنيْه، وبالسَّبَّاحَتَيْن باطِنَ أذنيه، ثم غسل رجليه ثلاثا ثلاثا»، ثم قال: «هكذا الوضوء فمَنْ زادَ على هذا أو نَقَصَ فقدْ أَساءَ وظَلَم -أو ظَلَم وأَسَاء-».
شرح الحديث :
در این حدیث عبدالله بن عمرو رضی الله عنهما ذکر می کند که مردی از رسول الله صلى الله عليه وسلم در مورد کیفیت و چگونگی وضو سوال می کند؛ و رسول الله صلى الله عليه وسلم برای اینکه آموزش کامل باشد، عملا وضو گرفتن را به او می آموزد تا خوب درک نموده و به خاطر بسپارد. بنابراین ظرف آبی می خواهد و سه بار دستانش را می شوید و آنگاه سه بار صورتش را می شوید و پس از آن دستانش را به همراه آرنج ها شسته و سرش را مسح نموده و دو انگشت سبابه را داخل گوش ها کرده و سوراخ گوش ها را تمیز نموده و با دو انگشت ابهام بخش بیرونی گوش ها را مسح می کند. سپس هر پا را سه بار می شوید و بیان می کند که وضوی شرعی به همین ترتیب است که هرکس بر آن بیفزاید - و در روایتی شاذ: از آن بکاهد - با ترک سنت و عدم رعایت آداب شرعی، بی ادبی کرده و با تکرار بیش از معمول، از ثواب وضو کاسته و به این ترتیب به خود ظلم نموده است. و گفته شده: بی ادبی و بدی کردن وی، به افزودن به وضو و ظلم و ستم وی به کاستن از وضو باز می گردد. اما اینکه با کاستن از دفعات شستن بر خود ظلم کرده باشد، جای سوال دارد چون در احادیث دیگری وارد شده که رسول الله صلی الله علیه وسلم گاهی یکبار اعضای وضو را می شست و گاهی دو بار؛ و جواب آن این است که این بخش شاذ بوده و صحیح نیست.