الربا
Ömer b. el-Hattâb –radıyallahu anh-’tan- merfû olarak rivayet edildiğine göre, Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem-’in şöyle buyurduğunu haber veriyordu: «Altını altın ile satma ve değiştirme ribâdır/faizdir. Ancak iki tarafın birbirine 'Ha al, ha ver' diyerek, elden ele peşin verip almış olmaları hâli müstesnadır. Gümüşü gümüşle satma ve değiştirme faizdir. Ancak iki tarafın birbirine 'Ha al, ha ver' diyerek, elden ele peşin verip almış olmaları hâli müstesnadır. Buğdayı buğdayla değiştirme de ribâdır/faizdir. Ancak iki taraf birbirine 'Ha al, ha ver' diye peşin alıp vermeleri müstesnadır. Arpayı arpa ile satmak da ribâdır/faizdir. Ancak 'Ha al, ha ver' denilmesi müstesnadır.»
عن عمر بن الخطاب -رضي الله عنه- مرفوعاً: «الذهب بالذهب رِباً، إلا هَاءَ وَهَاءَ، والفضة بالفضة ربا، إلا هَاءَ وهَاءَ، والبُرُّ بالبُرِّ ربا، إلا هاء وهاء. والشعير بالشعير ربا، إلا هاء وهاء».
شرح الحديث :
Bu hadiste Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem- doğru/helal satışın nasıl olacağını ve faizin olabileceği satış çeşitlerini de açıklamıştır. Bu, altını gümüş ile satmak ya da tam tersi şeklinde olmasıdır. Alışverişin akid meclisinde bitmiş olması gerekmektedir. Böyle olmazsa akid sahih olmaz. Çünkü bu Musârefe/para değiştirmedir. Sahih olması için karşılıklı olarak alıp verme şartı vardır. Ve yine kişinin arpayı buğday ile satması ya da buğdayı arpa ile satması da böyledir. Bu çeşitler arasında akdi bozan faizin olmasından dolayı alım ve satımın akid meclisinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Kabzetmeden önce ayrılma olursa: Eğer cinsleri aynı olursa altını altınla satmak gibi bir durumda karşılıklı olarak kabzetmek ve eşitlik gerekmektedir. Kaliteleri farklı olabilir Eğer cinsleri farklı, ancak faiz olma sebebi/illerti aynı olursa bu durumda karşılıklı kabzetme şartı vardır, ama eşitlik şartı yoktur. Örneğin, Altının diğer para birimleriyle değiştirilmesi . Eğer faiz sebebi/illeti farklı olur ya da mal faiz mallarından değilse hiçbir şart koşulmaz. Kabzetmeyi ertelemek ve farklılık caizdir.