أعمال القلوب
از عمر بن خطاب رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِامْرِئٍ مَا نَوَى، فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ، فَهِجْرَتُهُ إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ، وَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ لِدُنْيَا يُصِيبُهَا أَوِ امْرَأَةٍ يَتَزَوَّجُهَا، فَهِجْرَتُهُ إِلَى مَا هَاجَرَ إِلَيْهِ»: «اعمال به نيت ها بستگی دارند و دست آورد هرکسی همان چيزی است که نيت کرده است. پس هرکس هجرتش برای الله و پيامبرش باشد هجرتش برای الله و پيامبر اوست (که پاداش آن را می يابد) و هرکس برای کسب دنيا يا ازدواج با زنی هجرت نمايد، دست آورد هجرتش همان چيزی است که به خاطر آن هجرت کرده است».
عن عمر بن الخطاب -رضي الله عنه- مرفوعاً: «إنما الأعمال بِالنيَّات، وإنما لكل امرئ ما نوى، فمن كانت هجرتُه إلى الله ورسوله فهجرتُه إلى الله ورسوله، ومن كانت هجرتُه لدنيا يصيبها أو امرأةٍ ينكِحها فهجرته إلى ما هاجر إليه».
شرح الحديث :
این حدیث که برخی از علما آن را یک سوم اسلام شمرده اند، بیانگر این مهم است که مومن بر حسب نیتش و به اندازه ی خوب بودنش ثواب و پاداش دریافت می کند؛ بنابراین کسی که اعمالش خالصانه برای الله باشد، مورد قبول الله متعال قرار می گیرد، هرچند اندک باشند، به شرطی که مطابق سنت نیز باشند؛ و هرکس اعمال وی از روی ریا و به خاطر مردم باشد و خالص برای الله متعال نباشد، اعمالش مردود خواهد بود، هرچند اعمالی بزرگ باشند. و هر عملی که برای رضایت الله متعال نباشد، چه ازدواج با زنی باشد یا کسب مال یا جاه و مقام یا هر عمل دیگری از امور دنیا، الله متعال آن را نمی پذیرد و قبول نمی کند؛ چون شرط قبول شدن عمل صالح این است که خالصانه برای الله متعال بوده و موافق با راه و روش رسول الله صلی الله علیه وسلم باشد.