وفاته صلى الله عليه وسلم
از عایشه رضی الله عنها روایت است که می گوید: عبدالرحمن بن ابوبکر صديق نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و من رسول الله صلى الله عليه وسلم را بر سينه ی خود تکيه داده بودم؛ همراه عبدالرحمن سواک تری بود که با آن مسواک می زد؛ رسول الله صلى الله عليه وسلم چشمانش را به آن دوخت. عايشه رضى الله عنها می گوید: سواک را از عبدالرحمن گرفتم و آن را با دندانم جويدم تا نرم شود، سپس تميز و پاکيزه اش کردم و به رسول الله صلى الله عليه وسلم دادم؛ و رسول الله صلى الله عليه وسلم شروع به مسواک زدن نمود؛ چنانکه هيچگاه نديده بودم به این خوبی مسواک بزند؛ هنوز چيزی از مسواک زدن ايشان نگذشته بود که دستش يا انگشتش را بالا برد و سه بار فرمود: «فِي الرَّفِيقِ الأَعْلَى»: «رفيق اعلی (= همنشینی با پيامبران، صديقان، شهدا و صالحان) را می خواهم». سپس از دنیا رفت. و عايشه رضى الله عنها می گوید: رسول الله صلى الله عليه وسلم درحالی فوت کرد که سرش بین سينه و چانه ی من بود.
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: ((دخل عبد الرحمن بن أبي بكر الصديق -رضي الله عنهما- على النبي -صلى الله عليه وسلم- وأنا مُسْنِدَتُه إلى صدري، ومع عبد الرحمن سِواك رَطْب يَسْتَنُّ به، فأَبَدَّه رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بَصَره، فَأَخَذْتُ السِّوَاك فَقَضَمتُه، فَطَيَّبتُه، ثُمَّ دَفَعتُهُ إلى النبي -صلى الله عليه وسلم- فَاسْتَنَّ به فما رأيتُ رسول الله -صلى الله عليه وسلم- استَنَّ اسْتِنَانًا أَحسَنَ منه، فَما عَدَا أن فَرَغَ رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: رَفَع يَدَه -أو إصبعه-، ثم قال: في الرفيق الأعلى -ثلاثا- ثمَّ قَضَى، وكَانت تقول: مَاتَ بَينَ حَاقِنَتِي وَذَاقِنَتِي)).
شرح الحديث :
عایشه رضی الله عنها داستانی ذکر می کند بیانگر محبتی که رسول الله صلی الله علیه وسلم نسبت به سواک داشت؛ داستان از این قرار است که عبدالرحمن بن ابوبکر رضی الله عنه برادر عایشه رضی الله عنها زمانی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می رود که ایشان آخرین لحظات عمرش را پشت سر می گذاشت؛ عبدالرحمن سواک تری با خود دارد که با آن دندان هایش را مسواک می زد. وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم سواک عبدالرحمن را می بیند، بیماری و حالت احتضار ایشان را از سواک غافل نمی کند؛ و این از فرط علاقه ی ایشان به سواک بوده است. لذا به آن خیره می ماند، گویا آن را می خواهد. عایشه رضی الله عنها از رفتار رسول الله صلی الله علیه وسلم متوجه این مساله شده و آن را از عبدالرحمن می گیرد و سر سواک را با دندان هایش می جود و آن را تمیز کرده و پاک می کند؛ سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را می گیرد و با آن مسواک می زند. و چنان مسواک می زند که عایشه رضی الله عنه تا آن زمان بهتر از آن را ندیده بود. زمانی که از مسواک زدن فارغ می شود، انگشتش را به نشان یگانگی الله متعال بالا برده و پس از آن فوت می کند. و عایشه رضی الله عنها خوشحال بود از اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم درحالی فوت نمود که سر مبارک ایشان بر روی سینه ی او بود.