الإسلام
از ابن عباس رضی الله عنهما روایت است که می گوید: زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم معاذ را به یمن فرستاد، به او فرمود: «إنَّكَ تَأْتِي قوْمًا مِنْ أَهْلِ الْكِتَاب، فَلْيَكُنْ أَوَّلَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَىه شَهَادة أَنْ لا إِلَهَ إلاَّ اللَّه-وفي رواية: إِلَى أَنْ يُوَحِّدُوا اللَّهَ – فإِنْ هُمْ أَطاعُوك لِذَلِك، فَأَعْلِمهُمْ أَنَّ اللَّه قَدِ افْترضَ علَيْهم خَمْسَ صَلَواتٍ في كُلِّ يومٍ وَلَيْلَةٍ، فَإِنْ هُمْ أَطاعُوك لِذلكَ، فَأَعلِمْهُمْ أَنَّ اللَّه قَدِ افْتَرَضَ عَلَيهمْ صدَقَةً تُؤْخذُ مِنْ أَغنيائِهِمْ فَتُرَدُّ عَلَى فُقَرائهم، فَإِنْ هُمْ أَطاعُوك لِذلك، فَإِيَّاكَ وكَرائِمَ أَمْوالِهم. واتَّقِ دعْوةَ الْمَظْلُومِ فَإِنَّهُ لَيْس بينها وبيْنَ اللَّه حِجَابٌ»: «تو نزد کسانی می روی که اهل کتابند؛ بنابراین باید گواهی دادن به لااله الاالله اولین چیزی باشد که آنان را به آن دعوت می کنی. – و در روایتی آمده است: اين باشد که الله يکتا و بی همتا است – وقتی در این مورد از تو اطاعت کردند، به آنها خبر بده که الله متعال در هر شبانه روز پنج نماز بر آنان فرض کرده است؛ اگر در این مورد از تو اطاعت کردند، به آنها اعلام کن که الله زکات در اموال را بر آنان فرض نموده که از ثروتمندان ايشان گرفته شده و به فقيران شان داده می شود. چون در این مورد از تو اطاعت کردند، از گرفتن اموال قيمتیِ آنها (به عنوان زکات) بپرهيز و از دعای مظلوم بترس؛ زيرا هيچ حجابی ميان الله و دعای مظلوم وجود ندارد».
عن ابن عباس -رضي الله عنهما-: أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- لما بعث معاذا إلى اليمن قال له: "إنك تأتي قوما من أهل الكتاب، فليكن أولَ ما تدعوهم إليه شهادة أن لا إله إلا الله" -وفي رواية: "إلى أن يوحدوا الله-، فإن هم أطاعوك لذلك فأعلمهم أن الله افترض عليهم خمس صلوات في كل يوم وليلة، فإن هم أطاعوك لذلك فأعلمهم أن الله افترض عليهم صدقة تؤخذ من أغنيائهم فَتُرَدُّ على فقرائهم، فإن هم أطاعوك لذلك فإياك وكَرَائِمَ أموالِهم، واتق دعوة المظلوم فإنه ليس بينها وبين الله حجاب".
شرح الحديث :
زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم معاذ بن جبل رضی الله عنه را به عنوان دعوتگری به سرزمین یمن فرستاد که قرار است به سوی الله دعوت کند، راه و روشی را که باید در دعوت برگزیند برای او ترسیم نمود؛ برای او بیان نمود که با مردمانی اهل علم و جدل از یهود و نصاری مواجه می شود؛ تا به این ترتیب آماده ی مناظره با آنها و رد شبهات شان باشد؛ سپس باید اولویت را در دعوت رعایت کند و از مهمترین موارد آغاز کند؛ لذا ابتدا باید مردم را به اصلاح عقیده فراخواند چون اصل و اساس می باشد؛ اگر این مساله را پذیرفتند، آنها را به اقامه ی نماز دستور دهد؛ چون بزرگ ترین واجبات بعد از توحید می باشد؛ اگر نماز را بر پا داشتند، به ثروتمندان شان دستور دهد تا زکات اموال شان را به فقرای شان بپردازند تا هم کمکی باشد برای فقیران و هم شکر و سپاسگذاری باشد از الله متعال؛ سپس به وی هشدار می دهد که مبادا در گرفتن زکات، بهترین اموال آنان را انتخاب کند چون آنچه در گرفتن مال زکات واجب است، همان مال میانه و متوسط می باشد. سپس او را به رفتار عادلانه و ترک ظلم و جور تشویق می کند تا مبادا مظلوم علیه وی دعا کند که دعای وی مستجاب است.