الربا
از ابوسعید خدری رضی الله عنه روایت است که می گوید: بلال با خرمای بَرْنی (نوعی خرمای بسيار مرغوب) نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد که رسول الله صلى الله عليه وسلم خطاب به وی فرمود: «مِنْ أَيْنَ لك هَذَا؟»: «اينها را از كجا آورده ای؟» بلال گفت: نزد ما خرمای نامرغوب بود، دو صاع از آنها را در برابر يك صاع فروختم تا رسول الله صلى الله عليه وسلم از آنها بخورد. اينجا بود كه رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «أَوَّهْ، أَوَّهْ، عَيْنُ الرِّبَا، عَيْنُ الرِّبَا، لا تَفْعَلْ، وَلَكِنْ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَشْتَرِيَ فَبِعِ التَّمْرَ بِبَيْعٍ آخَرَ، ثُمَّ اشْتَر بهِ»: «وای، وای، اين معامله عين ربا است، عين ربا است. چنين نكن. هرگاه خواستی خرمای خوب بخری، خرماهای خودت را به کالایی دیگر بفروش و با آن خرمای خوب بخر».
عن أبي سعيد الخدري- رضي الله عنه-: جاء بلال إلى رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بتمر بَرْنِيٍّ، فقال له النبي -صلى الله عليه وسلم-: «من أين لك هذا؟» قال بلال: كان عندنا تمر رديء، فبعتُ منه صاعين بصاع ليطعم النبي -صلى الله عليه وسلم-. فقال النبي -صلى الله عليه وسلم- عند ذلك: «أَوَّهْ، أَوَّهْ، عَيْنُ الربا، عين الربا، لا تفعل، ولكن إذا أردت أن تشتري فَبِعِ التمرَ ببيع آخر، ثم اشتر به».
شرح الحديث :
بلال رضی الله عنه با خرمایی بسیار مرغوب نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می رود که ایشان از مرغوبیت آن تعجب می کند و می فرماید: «این را از کجا آوردی؟». بلال می گوید: خرمای نا مرغوب داشتیم، با دو صاع خرمای نامرغوب یک صاع خرمای مرغوب خریدم تا رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن میل کند. اما این کار برای رسول الله صلی الله علیه وسلم گران تمام شد؛ چون گناه و معصیت نزد ایشان بزرگ ترین مصیبت ها بود. بنابراین فرمود: این عملت عین ربا بوده و حرام است؛ دوباره چنین نکن؛ هرگاه خواستی با خرمای نامرغوب خرمای خوب بخری، ابتدا خرمای نامرغوب را به چند درهم بفروش، سپس با درهم هایی که داری خرمای مرغوب بخر؛ چون این کار مباح بوده و به دور از ارتکاب حرام می باشد.